21 marca przypada jorcait, czyli rocznica śmierci cadyka Elimelecha. Z tej okazji tysiące chasydów ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Europy i Izraela pielgrzymują do jego grobu znajdującego się w Leżajsku. Elimelech Weissblum z Leżajska był jednym z pierwszych cadyków w historii judaizmu, uznawany jest za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli chasydyzmu. Według legend uzdrawiał on śmiertelnie chorych i rozmawiał ze zwierzętami.
W piątek przypada jorcajt, czyli rocznica śmierci cadyka Elimelecha. Tysiące chasydów z całego świata będą pielgrzymować do jego grobu w Leżajsku.
Marzę o momencie, w którym niemożliwe będzie napisanie monografii polskiego miasta, w którym Żydzi stanowili większość, bez wspominania o jego żydowskich mieszkańcach - mówi prof. Marcin Wodziński z Katedry Judaistyki UWr., laureat "polskiego Nobla".
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej ogłosiła laureatów nagrody uznawanej za najważniejsze wyróżnienie naukowe w naszym kraju, potocznie zwanej polskim Noblem. W tym roku jej laureatami zostali: dr hab. Sebastian Glatt, prof. Janusz Lewiński, prof. Krzysztof Sacha, prof. Marcin Wodziński.
- Moja peruka jest koszerna - mówi Dahlia. - Peruki z ludzkich włosów nie zawsze takie są, ale ja swoje kupuję w sklepie internetowym, który jest pod nadzorem rabinów.
Chasydzi z całego świata przybywają do Leżajska, aby modlić się przy grobie cadyka Elimelecha w 236. rocznicę jego śmierci. Według szacunków od 12 do 17 marca Leżajsk odwiedzi od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu tysięcy Żydów.
Każdego dnia fotoedytorzy "Gazety Wyborczej" przeglądają tysiące zdjęć w serwisach informacyjnych. Najlepsze i najciekawsze fotografie ilustrują później wydarzenia dnia opisywane przez dziennikarzy "Wyborczej". Nie wszystkie zdjęcia trafiają do serwisu Wyborcza.pl czy do papierowego wydania "Gazety Wyborczej". Raz decyduje o tym ranga wydarzenia, innym razem brak miejsca... Są też fotografie, które zyskują znaczenie po pewnym czasie. W przeglądzie zdjęć dnia chcemy się z państwem podzielić fotografiami nie tylko newsowymi, ale również tymi, o których nagle zrobiło się głośno.
Chasydzi z całego świata będą się modlić w Lelowie (powiat częstochowski) przy grobie cadyka Dawida Bidermana. Pierwsze grupy chasydów spodziewane są w czwartek, 26 stycznia. Zostaną w Lelowie do niedzieli.
Już pierwszego dnia rosyjskiej inwazji na Humań spadły rakiety. - Nie boimy się dzięki cadykowi Nachmanowi i modlitwom do niego. On nas uratuje - zapewniają pielgrzymi z Izraela i pokazują palcami "V" w geście zwycięstwa, wykrzykując: "Zełenski super!".
Anatomia pogromu, czyli to, jak do niego dochodzi, jaki ma przebieg, jak wygląda wskazanie domniemanego wroga i wybuch agresji, jest od wieków niezmienna - mówi Maciej Płaza finalista Nagrody Literackiej "Nike".
Około tysiąca Żydów z całego świata modliło się we wtorek przy grobie cadyka Elimelecha. Kolejne grupy będą się modlić do piątku. W ubiegłym roku z powodu pandemii na podróż do Leżajska zdecydowało się niewielu chasydów, w tym roku nie odstraszyło ich nawet widmo wojny na Ukrainie.
Potomkowie cadyka Symchy Isachara Ber Halberstama odwiedzili jego grób, czyli ohel, który znajduje się na cieszanowskim cmentarzu żydowskim. To jedno z kilku miejsc, które w dorocznej pielgrzymce do grobów przodków odwiedzają chasydzi.
Kiedy Alexandra Friedman na poważnie zaczęła myśleć o medycynie, nawet jej najbliżsi mieli wątpliwości. Jak z tak napiętym harmonogramem, jako żona i matka, miałaby to zrobić? Niektórzy polecali jej, by zamiast studiowania zatrudniła się na kasie w sklepie.
Powieść Macieja Płazy "Golem" nazywam piękną. Wszak wyszła spod ręki wybitnego stylisty, pisarza, który włada polszczyzną jak naprawdę niewielu mu współczesnych. Powstaje jednak pytanie, czy autor - poza szlachetnym gestem ożywienia fascynującej "egzotyki" chasydzkiej - robi coś jeszcze.
Jeśli się pochodzi z takiego świata jak nasz, bardzo łatwo czuć się lepszą niż kobieta, która jest łysa, zasłania chustką pryszcze powstające od golenia głowy, ma dwanaścioro dzieci i lata od rana po chałupie ze szmatą. Ale to jej mikroświat, który rządzi się swoimi prawami. Rozmowa z Hanką Grupińską, autorką książek "Najtrudniej jest spotkać Lilit" i "Dalekowysoko".
Był kwiecień 1992 roku. Imię dziewczyny nie miało znaczenia, liczyło się imię jej ojca. Chłopak żenił się nie tyle z dziewczyną, ile z rozbudowaną siecią relacji rodzinnych, z całą jej szacownością - jeśli miał szczęście - albo ponurą zwyczajnością, jeśli nie miał.
Chasydzi liczą, że mimo wszystko uda im się dotrzeć do Humania na rozpoczynające się w piątek święto Rosz Haszana. Nie bacząc na prośby Kijowa i na spowodowany przez epidemię koronawirusa zakaz wjazdu obcokrajowców, władze Białorusi przepuszczają ich przez swoje punkty kontroli.
80 lat chodzili i jeździli po macewach. Nie tylko miejscowi, ale także bogobojni chasydzi, których tysiące co roku przyjeżdża do Leżajska, by modlić się na grobie cadyka Elimelecha. Teraz macewy zostały wydobyte spod asfaltu. Jest wśród nich jedna wyjątkowa, malowana złotem.
Społeczność chasydzka jest segregowana pod względem płci jak żadna inna na świecie, a temat osób LGBT to tam całkowite tabu. Nic dziwnego, że gdy urodzona jako Izrael Abraham, a zarazem pierwszy syn w rodzinie, Abby Stein powiedziała ojcu, że jest kobietą, jego odpowiedź była krótka: "Nie chcę cię więcej widzieć".
"Nie udzielam rad, nie powiem ci, jak żyć" - zawsze, gdy słyszę to zdanie w towarzystwie nowo poznanych osób, mój słuch się wyostrza, a cała uwaga skupia na osobie, która je wypowiada.
Ocierała się udami o swoje uczennice, całowała, wsuwała palce między nogi. Gdy sprawa stała się głośna, uciekła do Izraela. Przez sześć lat Malka Leifer unikała procesu, zasłaniając się niepoczytalnością. Jednak izraelski sąd orzekł właśnie, że nauczycielka symulowała chorobę, a stan jej zdrowia nie stanowi przeszkody do ekstradycji. W Australii czekają na nią 74 zarzuty, w tym wykorzystywania seksualnego dzieci i gwałtu.
Egzystencję, jaką Deborah Feldman prowadziła we wspólnocie chasydów, trudno nazwać życiem. Uciekła, napisała o tym książkę. Na jej motywach powstał serial Netfliksa.
Znam osoby, które po odejściu z chasydzkiej społeczności próbowały kontaktować się ze swoimi rodzinami i ciężko to znosiły. Dlatego gdy sama odchodziłam, wiedziałam, że muszę odciąć się od niej całkowicie. Inaczej nigdy nie zaczęłabym życia od nowa. Rozmowa z Deborah Feldman, autorką bestsellera "Unorthodox", na podstawie którego powstał serial pod tym samym tytułem. Premiera 26 marca na Netflixie.
We wtorek, 17 marca, przypada rocznica śmierci cadyka Elimelecha. Z tej okazji co roku do miasta pielgrzymuje tysiące chasydów z całego świata. W tym roku jednak organizowanie uroczystości zostało zabronione z powodu epidemii koronawirusa. - Żydzi jednak przyjechali mimo zakazu burmistrza - zwracają uwagę mieszkańcy.
Ok. 20-30 tys. chasydów miało w tym roku przyjechać do Leżajska na uroczystości związane z rocznicą śmierci cadyka Elimelecha. Już wiadomo, że nie przyjadą z powodu epidemii koronawirusa. - W Izraelu obowiązuje dwutygodniowa kwarantanna dla wszystkich wracających z zagranicy - informuje Michał Sobelman, rzecznik prasowy Ambasady Izraela w Polsce.
Prawie dwa tysiące pasażerów na pokładzie kilkunastu samolotów czarterowych przybyło w lutym na podrzeszowskie lotnisko, by udać się stamtąd do Leżajska na grób cadyka Elimelecha Weissbluma. Czartery z pielgrzymami to gratka dla miłośników lotnictwa, po raz pierwszy w Polsce mogli zobaczyć m.in. Airbus A321neo LR.
Chasydów, którzy przyjeżdżają na groby swoich cadyków w Leżajsku i Lelowie, fotografuje od trzech lat wrocławianin, Przemek Piwowar.
Wczoraj rano samolot czarterowy Boeing 767 linii Titan Airways, lecący z Londynu na lotnisko w rzeszowskiej Jasionce, lądował przymusowo na lotnisku Schiphol w Amsterdamie. W samolocie byli chasydzi, którzy udawali się do Leżajska na grób cadyka Elimelecha Weisbluma.
Cmentarz żydowski w Częstochowie jest jak żydowskie poczucie humoru: pełen sprzeczności. To przepiękne miejsce do zwiedzania, które powinno się omijać szerokim łukiem, by nie stracić życia. Z jednej strony nieobecność ludzi go zrujnowała, z drugiej może mu wyjść tylko na dobre.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
