NAUKA Wyborcza.biz

Polska najbardziej uzale�nionym od w�gla pa�stwem Unii Europejskiej

PULSE

Kasper Kalinowski

Odej�cie od w�gla to z�o�ony wynikaj�cy z czynnik�w ekonomicznych i politycznych proces. Na Starym Kontynencie przyk�adem mo�e by� Wielka Brytania.
14.12.2024 | 16:09

nauka

w�giel

zmiany klimatu
7 tys. lat wsp�ycia. Tyle trwa�a kluczowa fala wymiany naszych gen�w z neandertalskimi

antropologia

Margit Kossobudzka

Zdecydowana wi�kszo�� przep�ywu gen�w neandertalczyk�w do naszego gatunku jest przypisywana pojedynczemu, wyd�u�onemu okresowi, kt�ry prawdopodobnie mia� miejsce oko�o 47 tys. lat temu
13.12.2024 | 15:46

archeologia

ewolucja

homo sapiens

nauka
Pierwszy Polak z Medalem Martina. To prof. Bogus�aw Buszewski z Uniwersytetu Miko�aja Kopernika w Toruniu

nauka

Paulina B�aszkiewicz

Wybitny chemik i emerytowany profesor toru�skiej uczelni otrzyma� medal "za znacz�cy wk�ad w rozw�j wielu dyscyplin, a w szczeg�lno�ci w lepsze zrozumienie kinetyki absorpcji metali, analiz� lotnych zwi�zk�w organicznych i techniki analizy �rodowiskowej".
13.12.2024 | 10:35

chemia

nagrody

Toru�

UMK
Prof. Nawrat: AI i roboty mog� uratowa� niewydoln� s�u�b� zdrowia

roboty

Kasper Kalinowski

Mo�emy przyj��, �e z powod�w ekonomicznych ka�dego roku na �wiecie nie jest wykonywanych ok. 150 milion�w operacji. Tylko rozw�j robotyki mo�e sprawi�, �e zabiegi zaczn� by� dost�pne r�wnie� dla biedniejszych os�b i kraj�w - m�wi prof. Zbigniew Nawrat.
12.12.2024 | 13:42

medycyna

nauka

sztuczna inteligencja

zdrowie
Mia� by� polski Oxford, wysz�o Collegium Humanum

Opinie

Janusz A. Majcherek

Masowe kupczenie dyplomami i certyfikatami przez uczelnie-krzaki, to skutek pseudoreform wdra�anych przez znachor�w od naukometrii.
12.12.2024 | 06:00

Collegium Humanum

nauka

uczelnie
Chemiczka: Stworzyli�my wampira z piek�a rodem

polscy naukowcy donosz�

Prof. Joanna Profic-Paczkowska

To urz�dzenie, kt�re wychwytuje metan z wyrobisk w�gla kamiennego i wykorzystuje ten niebezpieczny dla kopalni gaz do ch�odzenia tych�e wyrobisk. A ch�odzi� je trzeba, bo temperatura powietrza dochodzi w nich do 50 st. C.
12.12.2024 | 06:00

chemia

g�rnictwo

katalizator

kopalnie
Tatua�e. �adne czy nie? Naukowcy ju� wiedz�

tatua�e

Tomasz Ulanowski

Wolimy - czy raczej Niemcy wol�, bo to ich poczucie pi�kna badano - sk�r� bez tatua�y. S� jednak wyj�tki. Ale tatua�e na twarzy najmniej ceni� nawet tatua�y�ci.
11.12.2024 | 20:00

antropologia

kultura

nauka

sztuka
Wz�r na krokodyla nilowego. Szwajcarzy odkryli sekret jego �uskowej sk�ry

krokodyle

Piotr Cie�li�ski

Wz�r �usek sk�ry krokodyli nie jest zapisany w genach. Powstaje wskutek zwyk�ego mechanicznego fa�dowania w czasie wzrostu zwierz�cia - dowodz� w "Nature" naukowcy z Genewy.
11.12.2024 | 17:58

biologia

fizyka

nauka

przyroda
Wajrak o Tarczy Wsch�d nad Bugiem: Wkr�tce nie b�dzie w Polsce czego broni�

Tarcza Wsch�d

Adam Wajrak

Wydawa�o si� to nieprawdopodobne, jak co� z koszmarnego snu. Ale kolejne zdj�cia i relacje nie pozostawia�y w�tpliwo�ci. Urokliwy brzeg Bugu w rezerwacie Szwajcaria Podlaska, miejsce, kt�rym zachwyca� si� niejeden fotograf i przyrodnik, zosta�o zdewastowane. Drzewa wyci�to, skarp� rozjechano.
11.12.2024 | 11:52

Bug

Klimat i �rodowisko

nauka

ochrona przyrody
Conan, nie bakteria. Wytrzymuje promieniowanie jonizuj�ce, kt�re ka�dego z nas zabi�oby 28 tys. razy

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Ameryka�scy naukowcy odkryli sekret bakterii Deinococcus radiodurans, kt�ra wytrzymuje ekstremalne dawki promieniowania jonizuj�cego.
10.12.2024 | 18:03

bakterie

chemia

dna

nauka
Globalna turystyka dobija klimat - ostrzegaj� naukowcy

turystyka

Tomasz Ulanowski

Turystyka odpowiada za blisko 9 proc. ilo�ci gaz�w cieplarnianych pompowanych rocznie do atmosfery przez nasz� globaln� cywilizacj�.
10.12.2024 | 17:00

antropocen

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

nauka
Niebawem zacznie si� La Nina. Co oznacza i czy nale�y jej si� obawia�

la nina

Krzysztof Drozdowski

Wszystko wskazuje na to, �e pod koniec roku na Pacyfiku pojawi si� zjawisko La Nina. Czy b�dzie mia�o wp�yw na pogod� w skali globalnej i czy mo�emy odczu� jego skutki w Europie?
10.12.2024 | 12:43

klimat

nauka

ocean

Pacyfik
Google: mamy to! Nowy procesor kwantowy "Willow" przekracza granice

komputer kwantowy

Piotr Cie�li�ski

"Willow" - najnowszy procesor kwantowy Google'a - ma nie tylko pot�n� moc obliczeniow�, ale tak�e efektywn� korekcj� b��d�w. Dzi�ki niej zacznie wreszcie rozwi�zywa� praktyczne problemy.
09.12.2024 | 18:43

fizyka

google

nauka

sztuczna inteligencja
Raport ONZ: Ziemia wysycha. Przez nas. Polska te�

susza

Tomasz Ulanowski

Susza i globalne ocieplenie. W ostatnich trzech dekadach ponad trzy czwarte powierzchni l�d�w wysch�o. W�r�d rejon�w zagro�onych susz� jest spora cz�� Europy, w tym Polska.
09.12.2024 | 16:15

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

ONZ
W ko�ciele zagra automatyczny organista? �l�ski Festiwal Nauki zaskoczy� nowinkami

edukacja

Magdalena Warchala-Kope�

- To, co zostanie po roku, w kt�rym Katowice by�y Europejskim Miastem Nauki to spo�eczno��, kt�ra jest naszym sojusznikiem w zaanga�owaniu w rozw�j nauki i edukacji wy�szej - m�wi� prof. Ryszard Kozio�ek podczas 8. �l�skiego Festiwalu Nauki KATOWICE.
09.12.2024 | 14:06

Europejskie Miasto Nauki

nauka

Strefa ucznia

�l�ski Festiwal Nauki
Kiedy rozleg�o si� pierwsze "hau" w Ameryce P�nocnej?

psy

Kasper Kalinowski

Najnowsze badania wskazuj�, �e psy mog�y pojawi� si� w Ameryce P�nocnej wcze�niej, ni� s�dzili�my.
09.12.2024 | 14:00

antropologia

ewolucja

nauka

przyroda
Rok 2024 b�dzie rekordowo gor�cy. To ju� pewne

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Globalne ocieplenie narasta. W 2024 r. globalna temperatura przekroczy o 1,5-1,6 st. t� z drugiej po�owy XIX w.
09.12.2024 | 09:56

antropocen

nauka

podsumowanie roku

przyroda
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Tomasz Ulanowski

W ub. tygodniu dowiedzieli�my si� m.in., �e sztuczna inteligencja Google'a jest lepsza w prognozowaniu pogody, ni� najlepszy dot�d na �wiecie europejski model numeryczny. Zapraszamy na przegl�d siedmiu najwa�niejszych odkry� naukowych ostatnich siedmiu dni.
09.12.2024 | 06:00
Trump zdoby� poparcie psiarzy. Harris przem�wi�a do kociar

zwierz�ta

Ewa Tomkowska

Donald Trump zdaje si� nie lubi� zwierz�t domowych. Jako jeden z nielicznych prezydent�w nie zdecydowa� si� na obecno�� psa w Bia�ym Domu.
08.12.2024 | 12:00

Donald Trump

Kamala Harris

koty

nauka
Ja�owy p�ksi�yc, czyli pierwsza wojna klimatyczna XXI w.

Syria

Tomasz Ulanowski

Globalne ocieplenie przyczyni�o si� do wybuchu wojny domowej w Syrii - twierdz� naukowcy w tygodniku "PNAS".
08.12.2024 | 06:00

antropocen

Baszar al-Assad

globalne ocieplenie

nauka
Mrowiszczak mr�wkomirek. Samice obchodz� si� bez samc�w

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Mrowiszczak mr�wkomirek jest z ca�� pewno�ci� jednym z najciekawszych owad�w, jakie spotka�em.
07.12.2024 | 14:10

biologia

mr�wki

nauka

owady
S.O.S.nowiec, LOLsztyn i reszta. Czego o naszych miastach dowiemy si� z mem�w?

memy

Robert Robaszewski

Mem to pot�ne narz�dzie oddolnej, internetowej publicystyki i mo�na przypuszcza�, �e szybko si� nie sko�czy - t�umaczy prof. Magdalena Kami�ska, badaczka memosfery.
07.12.2024 | 06:01

kultura

miasto

nauka

Olsztyn
Naukowcy apeluj� do polityk�w o ratowanie Zielonego �adu. "UE wysy�a sygna�y godne ubolewania"

Zielony �ad

Ewa Furtak

Naukowcy i organizacje ekologiczne apeluj� do unijnych decydent�w o rzeteln� ochron� �rodowiska. Ich zdaniem ostatnie decyzje UE id� w z�ym kierunku. A na ochronie przyrody wszyscy skorzystamy.
06.12.2024 | 17:37

Klimat i �rodowisko

lasy

nauka

Unia Europejska
Noblista go�ciem �l�skiego Festiwalu Nauki. W Katowicach ko�czy si� rok Europejskiego Miasta Nauki

edukacja

Magdalena Warchala-Kope�

Min�o 50 tygodni, odk�d Katowice nosz� tytu� Europejskiego Miasta Nauki. Podczas �l�skiego Festiwalu Nauki zaprezentowane zostan� w pigu�ce najciekawsze aktywno�ci i eksperymenty z tego okresu. Ale wydarzenie zaoferuje znacznie wi�cej atrakcji.
06.12.2024 | 14:15

Europejskie Miasto Nauki

Katowice

nauka

Strefa ucznia
Spadnie �nieg i przyjdzie mr�z. A zima niepr�dko ust�pi

atak zimy

Krzysztof Drozdowski

Od poniedzia�ku zrobi si� zimowo. W po�udniowej Polsce pojawi si� �nieg. Z dnia na dzie� b�dzie ch�odniej, a od �rody ujemne temperatury utrzymaj� si� tak�e w dzie�. Zimowe warunki zapanuj� co najmniej do ko�ca przysz�ego tygodnia.
06.12.2024 | 13:00

nauka

Ni� genue�ski

ostrze�enie imgw

pogoda
Antropocen. Im mocniejsze zmiany klimatu, tym wi�ksza katastrofa ekologiczna - ostrzegaj� naukowcy

antropocen

Tomasz Ulanowski

Ka�dy dodatkowy stopie� globalnego ocieplenia oznacza wymiern� strat� bior�norodno�ci - najnowsze "Science" podlicza zagro�enia antropocenu.
06.12.2024 | 10:42

biologia

globalne ocieplenie

nauka

przyroda
Wreszcie znamy kompletny genom myszy. Od "ogona do wibrys�w"

myszy

Margit Kossobudzka

Publikacja w najnowszym "Science" wype�nia luki w wiedzy na temat genomu myszy - wa�nego zwierz�cia laboratoryjnego, w kt�rym przegl�damy si� jak w lustrze.
06.12.2024 | 06:00

biologia

ewolucja

genetyka

nauka
Archeolog: W Cyrenajce odkryli�my malowid�a przypominaj�ce te z Pompej�w

polscy naukowcy donosz�

Dr Piotr Jaworski

Nasze dotychczasowe odkrycia w Ptolemais wzbudzi�y sensacj� w �wiecie archeologii. Do��czyli�my do elitarnego grona zagranicznych misji badaj�cych staro�ytne dziedzictwo tego miasta.
05.12.2024 | 19:00

archeologia

Libia

nauka

odkrycia naukowe
Minister Wieczorek: nie pozwol� szkalowa� �ony. Nie by�o handlu wymiennego

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy�szego

Alicja Gardulska

Minister nauki reaguje na doniesienia o tym, �e Uniwersytet Szczeci�ski zmieni� wymagania, by zatrudni� jego �on�. Zapewnia, �e zosta�a zatrudniona na d�ugo, zanim on zosta� ministrem i podkre�la, �e jest "wybitn� specjalistk�"
05.12.2024 | 17:23

Dariusz Wieczorek

nauka

nowy rz�d Tuska

Szczecin
Trump zdecydowa�: 41-letni miliarder Jared Isaacman pokieruje NASA

Jared Isaacman

Piotr Cie�li�ski

To kolejna z zaskakuj�cych nominacji Donalda Trumpa. Szefem NASA zostanie Jared Isaacman - bogaty przedsi�biorca, pilot, prywatny astronauta i partner biznesowy Elona Muska.
05.12.2024 | 14:36

Donald Trump

Elon Musk

kosmos

NASA
Rozwi�� naukowy quiz: co wiesz o grudniu?

quizy Wyborczej

Tomasz Ulanowski

Zapraszamy do grudniowej zabawy. Sprawd�cie, co wiecie o miesi�cu, kt�ry wielu Polak�w uwa�a za najbardziej ponury w roku!
05.12.2024 | 13:00

astronomia

grudzie�

klimat

nauka
Firmy rosn�, gdy pracownicy du�o czytaj�. W pracy!

czytelnictwo

Katarzyna Staszak

Czytajcie i zarabiajcie - podpowiadaj� naukowcy. Przeanalizowali, co i ile czytaj� pracownicy w milionach firm. U�yli danych z tajnego �r�d�a.
05.12.2024 | 10:50

biznes

internet

media

m�zg
Sztuczna inteligencja najlepsza w prognozowaniu pogody. Czy to ju� �wi�ty Graal meteorologii?

sztuczna inteligencja

Tomasz Ulanowski

W najnowszym "Nature" naukowcy z Google DeepMind chwal� si�, �e ich program sztucznej inteligencji GenCast bije na g�ow� s�ynny europejski model komputerowy prognozuj�cy pogod�.
04.12.2024 | 17:00

nauka

nowe technologie

pogoda

prognoza pogody
R�wno�� p�ci towarzyszy�a ludzko�ci przez wi�kszo�� historii?

antropologia

Kasper Kalinowski

Wiele ze wsp�czesnych postulat�w dotycz�cych r�wno�ci p�ci najprawdopodobniej zosta�o zrealizowanych dziesi�tki tysi�cy lat temu. Potwierdzaj� to obserwacje ostatnich spo�eczno�ci �owiecko-zbierackich z r�nych cz�ci globu.
04.12.2024 | 15:00

ewolucja

nauka

psychologia
Dobrze zarabiaj�cy maj� najwi�cej obaw o domowy bud�et. Zbadali to naukowcy ze Szczecina i Kalisza

Wiadomo�ci Szczecin

Janusz Jaros

rawie po�owa Polak�w pozytywnie ocenia swoje ekonomiczne bezpiecze�stwo - m�wi dr Arkadiusz Derkacz, szef mi�dzymiastowego zespo�u badawczego, kt�ry w�a�nie opublikowa� wyniki swojej pracy.
04.12.2024 | 13:58

bezpiecze�stwo

bud�et

bud�et domowy

Ekonomia
Wicewojewoda wielkopolska z dyplomem Collegium Humanum. Do��cza do d�ugiej listy polityk�w i urz�dnik�w

Collegium Humanum

Tomasz Cylka

Karolina Fabi�-Szulc z PO to kolejna polityczka, kt�ra studiowa�a w Collegium Humanum. Ale nie p�jdzie tak daleko, jak wiceprezydentka �odzi, kt�ra chce uniewa�nienia swojego dyplomu.
04.12.2024 | 05:50

nauka

polityka

studia

Tylko na Wyborcza.pl
Granty na nauk� b�d� coraz wi�ksze. Do Polski trafiaj� okruchy

Kraj

Alicja Gardulska

Wydatki na nauk� i szkolnictwo wy�sze w Polsce od lat oscyluj� na poziomie procenta PKB. Od lat panuje zgoda, �e to co najmniej o po�ow� za ma�o. Ale na deklaracjach si� ko�czy. Zawsze s� inne priorytety.
03.12.2024 | 15:52

badania naukowe

Dariusz Wieczorek

Ministerstwo Nauki

nauka
Dlaczego ludzie maj� tak du�e m�zgi? Naukowcy wskazuj� na nasz mikrobiom

m�zg

Tomasz Ulanowski

M�zg czyni cz�owieka, ale nie m�g�by si� rozwin�� bez odpowiedniej przemiany materii. Sk�d si� wzi�� nasz dziwacznie szybki (na tle innych naczelnych) metabolizm? - pytali�my ledwie dwa tygodnie temu. W�a�nie dostali�my odpowied�.
03.12.2024 | 12:18

antropologia

mikrobiom

mikrobiota

nauka
Niemal 700 mln euro dla wybitnych europejskich uczonych. Do Polski trafi 2,5 mln

badania naukowe

Alicja Gardulska

W najnowszym rozdaniu grant�w Europejskiej Rady ds. Bada� Naukowych (ERC) jest tylko jedna badaczka z Polski.
03.12.2024 | 12:03

archeologia

granty

granty ERC

nauka
Du�e pieni�dze dla uczelni z regionu. "O tej kwocie dowiedzieli�my si� z Facebooka"

UMK

Paulina B�aszkiewicz, Agata Szczygielska-Jakubowska

UMK w Toruniu otrzyma a� 86 mln z�, a 17,5 mln z� trafi do bydgoskiego UKW. - Musimy te� pami�ta�, �e te pieni�dze powinny by� rozdzielone na dwie cz�ci naszego uniwersytetu. Tak�e to jest dobra wiadomo�� zar�wno dla cz�ci toru�skiej, jak i bydgoskiej - m�wi rektor UMK, prof. Andrzej Tretyn.
02.12.2024 | 17:13

nauka

pieni�dze

skarb pa�stwa

Toru�

1 2 3 4 5 ... Nast�pna