nauka

• Polska najbardziej uzależnionym od węgla państwem Unii Europejskiej

  PULSE

  Kasper Kalinowski

  Odejście od węgla to złożony wynikający z czynników ekonomicznych i politycznych proces. Na Starym Kontynencie przykładem może być Wielka Brytania.

  14.12.2024 | 16:09

  nauka

  węgiel

  zmiany klimatu

  

• 7 tys. lat współżycia. Tyle trwała kluczowa fala wymiany naszych genów z neandertalskimi

  antropologia

  Margit Kossobudzka

  Zdecydowana większość przepływu genów neandertalczyków do naszego gatunku jest przypisywana pojedynczemu, wydłużonemu okresowi, który prawdopodobnie miał miejsce około 47 tys. lat temu

  13.12.2024 | 15:46

  archeologia

  ewolucja

  homo sapiens

  nauka

  

• Pierwszy Polak z Medalem Martina. To prof. Bogusław Buszewski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

  nauka

  Paulina Błaszkiewicz

  Wybitny chemik i emerytowany profesor toruńskiej uczelni otrzymał medal "za znaczący wkład w rozwój wielu dyscyplin, a w szczególności w lepsze zrozumienie kinetyki absorpcji metali, analizę lotnych związków organicznych i techniki analizy środowiskowej".

  13.12.2024 | 10:35

  chemia

  nagrody

  Toruń

  UMK

  

• Prof. Nawrat: AI i roboty mogą uratować niewydolną służbę zdrowia

  roboty

  Kasper Kalinowski

  Możemy przyjąć, że z powodów ekonomicznych każdego roku na świecie nie jest wykonywanych ok. 150 milionów operacji. Tylko rozwój robotyki może sprawić, że zabiegi zaczną być dostępne również dla biedniejszych osób i krajów - mówi prof. Zbigniew Nawrat.

  12.12.2024 | 13:42

  medycyna

  nauka

  sztuczna inteligencja

  zdrowie

  

• Miał być polski Oxford, wyszło Collegium Humanum

  Opinie

  Janusz A. Majcherek

  Masowe kupczenie dyplomami i certyfikatami przez uczelnie-krzaki, to skutek pseudoreform wdrażanych przez znachorów od naukometrii.

  12.12.2024 | 06:00

  Collegium Humanum

  nauka

  uczelnie

  

• Chemiczka: Stworzyliśmy wampira z piekła rodem

  polscy naukowcy donoszą

  Prof. Joanna Profic-Paczkowska

  To urządzenie, które wychwytuje metan z wyrobisk węgla kamiennego i wykorzystuje ten niebezpieczny dla kopalni gaz do chłodzenia tychże wyrobisk. A chłodzić je trzeba, bo temperatura powietrza dochodzi w nich do 50 st. C.

  12.12.2024 | 06:00

  chemia

  górnictwo

  katalizator

  kopalnie

  

• Tatuaże. Ładne czy nie? Naukowcy już wiedzą

  tatuaże

  Tomasz Ulanowski

  Wolimy - czy raczej Niemcy wolą, bo to ich poczucie piękna badano - skórę bez tatuaży. Są jednak wyjątki. Ale tatuaże na twarzy najmniej cenią nawet tatuażyści.

  11.12.2024 | 20:00

  antropologia

  kultura

  nauka

  sztuka

  

• Wzór na krokodyla nilowego. Szwajcarzy odkryli sekret jego łuskowej skóry

  krokodyle

  Piotr Cieśliński

  Wzór łusek skóry krokodyli nie jest zapisany w genach. Powstaje wskutek zwykłego mechanicznego fałdowania w czasie wzrostu zwierzęcia - dowodzą w "Nature" naukowcy z Genewy.

  11.12.2024 | 17:58

  biologia

  fizyka

  nauka

  przyroda

  

• Wajrak o Tarczy Wschód nad Bugiem: Wkrótce nie będzie w Polsce czego bronić

  Tarcza Wschód

  Adam Wajrak

  Wydawało się to nieprawdopodobne, jak coś z koszmarnego snu. Ale kolejne zdjęcia i relacje nie pozostawiały wątpliwości. Urokliwy brzeg Bugu w rezerwacie Szwajcaria Podlaska, miejsce, którym zachwycał się niejeden fotograf i przyrodnik, zostało zdewastowane. Drzewa wycięto, skarpę rozjechano.

  11.12.2024 | 11:52

  Bug

  Klimat i Środowisko

  nauka

  ochrona przyrody

  

• Conan, nie bakteria. Wytrzymuje promieniowanie jonizujące, które każdego z nas zabiłoby 28 tys. razy

  Nauka

  Piotr Cieśliński

  Amerykańscy naukowcy odkryli sekret bakterii Deinococcus radiodurans, która wytrzymuje ekstremalne dawki promieniowania jonizującego.

  10.12.2024 | 18:03

  bakterie

  chemia

  dna

  nauka

  

• Globalna turystyka dobija klimat - ostrzegają naukowcy

  turystyka

  Tomasz Ulanowski

  Turystyka odpowiada za blisko 9 proc. ilości gazów cieplarnianych pompowanych rocznie do atmosfery przez naszą globalną cywilizację.

  10.12.2024 | 17:00

  antropocen

  globalne ocieplenie

  Klimat i Środowisko

  nauka

  

• Niebawem zacznie się La Nina. Co oznacza i czy należy jej się obawiać

  la nina

  Krzysztof Drozdowski

  Wszystko wskazuje na to, że pod koniec roku na Pacyfiku pojawi się zjawisko La Nina. Czy będzie miało wpływ na pogodę w skali globalnej i czy możemy odczuć jego skutki w Europie?

  10.12.2024 | 12:43

  klimat

  nauka

  ocean

  Pacyfik

  

• Google: mamy to! Nowy procesor kwantowy "Willow" przekracza granice

  komputer kwantowy

  Piotr Cieśliński

  "Willow" - najnowszy procesor kwantowy Google'a - ma nie tylko potężną moc obliczeniową, ale także efektywną korekcję błędów. Dzięki niej zacznie wreszcie rozwiązywać praktyczne problemy.

  09.12.2024 | 18:43

  fizyka

  google

  nauka

  sztuczna inteligencja

  

• Raport ONZ: Ziemia wysycha. Przez nas. Polska też

  susza

  Tomasz Ulanowski

  Susza i globalne ocieplenie. W ostatnich trzech dekadach ponad trzy czwarte powierzchni lądów wyschło. Wśród rejonów zagrożonych suszą jest spora część Europy, w tym Polska.

  09.12.2024 | 16:15

  antropocen

  globalne ocieplenie

  nauka

  ONZ

  

• W kościele zagra automatyczny organista? Śląski Festiwal Nauki zaskoczył nowinkami

  edukacja

  Magdalena Warchala-Kopeć

  - To, co zostanie po roku, w którym Katowice były Europejskim Miastem Nauki to społeczność, która jest naszym sojusznikiem w zaangażowaniu w rozwój nauki i edukacji wyższej - mówił prof. Ryszard Koziołek podczas 8. Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE.

  09.12.2024 | 14:06

  Europejskie Miasto Nauki

  nauka

  Strefa ucznia

  Śląski Festiwal Nauki

  

• Kiedy rozległo się pierwsze "hau" w Ameryce Północnej?

  psy

  Kasper Kalinowski

  Najnowsze badania wskazują, że psy mogły pojawić się w Ameryce Północnej wcześniej, niż sądziliśmy.

  09.12.2024 | 14:00

  antropologia

  ewolucja

  nauka

  przyroda

  

• Rok 2024 będzie rekordowo gorący. To już pewne

  globalne ocieplenie

  Tomasz Ulanowski

  Globalne ocieplenie narasta. W 2024 r. globalna temperatura przekroczy o 1,5-1,6 st. tę z drugiej połowy XIX w.

  09.12.2024 | 09:56

  antropocen

  nauka

  podsumowanie roku

  przyroda

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  W ub. tygodniu dowiedzieliśmy się m.in., że sztuczna inteligencja Google'a jest lepsza w prognozowaniu pogody, niż najlepszy dotąd na świecie europejski model numeryczny. Zapraszamy na przegląd siedmiu najważniejszych odkryć naukowych ostatnich siedmiu dni.

  09.12.2024 | 06:00

  

• Trump zdobył poparcie psiarzy. Harris przemówiła do kociar

  zwierzęta

  Ewa Tomkowska

  Donald Trump zdaje się nie lubić zwierząt domowych. Jako jeden z nielicznych prezydentów nie zdecydował się na obecność psa w Białym Domu.

  08.12.2024 | 12:00

  Donald Trump

  Kamala Harris

  koty

  nauka

  

• Jałowy półksiężyc, czyli pierwsza wojna klimatyczna XXI w.

  Syria

  Tomasz Ulanowski

  Globalne ocieplenie przyczyniło się do wybuchu wojny domowej w Syrii - twierdzą naukowcy w tygodniku "PNAS".

  08.12.2024 | 06:00

  antropocen

  Baszar al-Assad

  globalne ocieplenie

  nauka

  

• Mrowiszczak mrówkomirek. Samice obchodzą się bez samców

  kocham owady!

  Mateusz Sowiński

  Mrowiszczak mrówkomirek jest z całą pewnością jednym z najciekawszych owadów, jakie spotkałem.

  07.12.2024 | 14:10

  biologia

  mrówki

  nauka

  owady

  

• S.O.S.nowiec, LOLsztyn i reszta. Czego o naszych miastach dowiemy się z memów?

  memy

  Robert Robaszewski

  Mem to potężne narzędzie oddolnej, internetowej publicystyki i można przypuszczać, że szybko się nie skończy - tłumaczy prof. Magdalena Kamińska, badaczka memosfery.

  07.12.2024 | 06:01

  kultura

  miasto

  nauka

  Olsztyn

  

• Naukowcy apelują do polityków o ratowanie Zielonego Ładu. "UE wysyła sygnały godne ubolewania"

  Zielony Ład

  Ewa Furtak

  Naukowcy i organizacje ekologiczne apelują do unijnych decydentów o rzetelną ochronę środowiska. Ich zdaniem ostatnie decyzje UE idą w złym kierunku. A na ochronie przyrody wszyscy skorzystamy.

  06.12.2024 | 17:37

  Klimat i Środowisko

  lasy

  nauka

  Unia Europejska

  

• Noblista gościem Śląskiego Festiwalu Nauki. W Katowicach kończy się rok Europejskiego Miasta Nauki

  edukacja

  Magdalena Warchala-Kopeć

  Minęło 50 tygodni, odkąd Katowice noszą tytuł Europejskiego Miasta Nauki. Podczas Śląskiego Festiwalu Nauki zaprezentowane zostaną w pigułce najciekawsze aktywności i eksperymenty z tego okresu. Ale wydarzenie zaoferuje znacznie więcej atrakcji.

  06.12.2024 | 14:15

  Europejskie Miasto Nauki

  Katowice

  nauka

  Strefa ucznia

  

• Spadnie śnieg i przyjdzie mróz. A zima nieprędko ustąpi

  atak zimy

  Krzysztof Drozdowski

  Od poniedziałku zrobi się zimowo. W południowej Polsce pojawi się śnieg. Z dnia na dzień będzie chłodniej, a od środy ujemne temperatury utrzymają się także w dzień. Zimowe warunki zapanują co najmniej do końca przyszłego tygodnia.

  06.12.2024 | 13:00

  nauka

  Niż genueński

  ostrzeżenie imgw

  pogoda

  

• Antropocen. Im mocniejsze zmiany klimatu, tym większa katastrofa ekologiczna - ostrzegają naukowcy

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Każdy dodatkowy stopień globalnego ocieplenia oznacza wymierną stratę bioróżnorodności - najnowsze "Science" podlicza zagrożenia antropocenu.

  06.12.2024 | 10:42

  biologia

  globalne ocieplenie

  nauka

  przyroda

  

• Wreszcie znamy kompletny genom myszy. Od "ogona do wibrysów"

  myszy

  Margit Kossobudzka

  Publikacja w najnowszym "Science" wypełnia luki w wiedzy na temat genomu myszy - ważnego zwierzęcia laboratoryjnego, w którym przeglądamy się jak w lustrze.

  06.12.2024 | 06:00

  biologia

  ewolucja

  genetyka

  nauka

  

• Archeolog: W Cyrenajce odkryliśmy malowidła przypominające te z Pompejów

  polscy naukowcy donoszą

  Dr Piotr Jaworski

  Nasze dotychczasowe odkrycia w Ptolemais wzbudziły sensację w świecie archeologii. Dołączyliśmy do elitarnego grona zagranicznych misji badających starożytne dziedzictwo tego miasta.

  05.12.2024 | 19:00

  archeologia

  Libia

  nauka

  odkrycia naukowe

  

• Minister Wieczorek: nie pozwolę szkalować żony. Nie było handlu wymiennego

  Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

  Alicja Gardulska

  Minister nauki reaguje na doniesienia o tym, że Uniwersytet Szczeciński zmienił wymagania, by zatrudnić jego żonę. Zapewnia, że została zatrudniona na długo, zanim on został ministrem i podkreśla, że jest "wybitną specjalistką"

  05.12.2024 | 17:23

  Dariusz Wieczorek

  nauka

  nowy rząd Tuska

  Szczecin

  

• Trump zdecydował: 41-letni miliarder Jared Isaacman pokieruje NASA

  Jared Isaacman

  Piotr Cieśliński

  To kolejna z zaskakujących nominacji Donalda Trumpa. Szefem NASA zostanie Jared Isaacman - bogaty przedsiębiorca, pilot, prywatny astronauta i partner biznesowy Elona Muska.

  05.12.2024 | 14:36

  Donald Trump

  Elon Musk

  kosmos

  NASA

  

• Rozwiąż naukowy quiz: co wiesz o grudniu?

  quizy Wyborczej

  Tomasz Ulanowski

  Zapraszamy do grudniowej zabawy. Sprawdźcie, co wiecie o miesiącu, który wielu Polaków uważa za najbardziej ponury w roku!

  05.12.2024 | 13:00

  astronomia

  grudzień

  klimat

  nauka

  

• Firmy rosną, gdy pracownicy dużo czytają. W pracy!

  czytelnictwo

  Katarzyna Staszak

  Czytajcie i zarabiajcie - podpowiadają naukowcy. Przeanalizowali, co i ile czytają pracownicy w milionach firm. Użyli danych z tajnego źródła.

  05.12.2024 | 10:50

  biznes

  internet

  media

  mózg

  

• Sztuczna inteligencja najlepsza w prognozowaniu pogody. Czy to już Święty Graal meteorologii?

  sztuczna inteligencja

  Tomasz Ulanowski

  W najnowszym "Nature" naukowcy z Google DeepMind chwalą się, że ich program sztucznej inteligencji GenCast bije na głowę słynny europejski model komputerowy prognozujący pogodę.

  04.12.2024 | 17:00

  nauka

  nowe technologie

  pogoda

  prognoza pogody

  

• Równość płci towarzyszyła ludzkości przez większość historii?

  antropologia

  Kasper Kalinowski

  Wiele ze współczesnych postulatów dotyczących równości płci najprawdopodobniej zostało zrealizowanych dziesiątki tysięcy lat temu. Potwierdzają to obserwacje ostatnich społeczności łowiecko-zbierackich z różnych części globu.

  04.12.2024 | 15:00

  ewolucja

  nauka

  psychologia

  

• Dobrze zarabiający mają najwięcej obaw o domowy budżet. Zbadali to naukowcy ze Szczecina i Kalisza

  Wiadomości Szczecin

  Janusz Jaros

  rawie połowa Polaków pozytywnie ocenia swoje ekonomiczne bezpieczeństwo - mówi dr Arkadiusz Derkacz, szef międzymiastowego zespołu badawczego, który właśnie opublikował wyniki swojej pracy.

  04.12.2024 | 13:58

  bezpieczeństwo

  budżet

  budżet domowy

  Ekonomia

  

• Wicewojewoda wielkopolska z dyplomem Collegium Humanum. Dołącza do długiej listy polityków i urzędników

  Collegium Humanum

  Tomasz Cylka

  Karolina Fabiś-Szulc z PO to kolejna polityczka, która studiowała w Collegium Humanum. Ale nie pójdzie tak daleko, jak wiceprezydentka Łodzi, która chce unieważnienia swojego dyplomu.

  04.12.2024 | 05:50

  nauka

  polityka

  studia

  Tylko na Wyborcza.pl

  

• Granty na naukę będą coraz większe. Do Polski trafiają okruchy

  Kraj

  Alicja Gardulska

  Wydatki na naukę i szkolnictwo wyższe w Polsce od lat oscylują na poziomie procenta PKB. Od lat panuje zgoda, że to co najmniej o połowę za mało. Ale na deklaracjach się kończy. Zawsze są inne priorytety.

  03.12.2024 | 15:52

  badania naukowe

  Dariusz Wieczorek

  Ministerstwo Nauki

  nauka

  

• Dlaczego ludzie mają tak duże mózgi? Naukowcy wskazują na nasz mikrobiom

  mózg

  Tomasz Ulanowski

  Mózg czyni człowieka, ale nie mógłby się rozwinąć bez odpowiedniej przemiany materii. Skąd się wziął nasz dziwacznie szybki (na tle innych naczelnych) metabolizm? - pytaliśmy ledwie dwa tygodnie temu. Właśnie dostaliśmy odpowiedź.

  03.12.2024 | 12:18

  antropologia

  mikrobiom

  mikrobiota

  nauka

  

• Niemal 700 mln euro dla wybitnych europejskich uczonych. Do Polski trafi 2,5 mln

  badania naukowe

  Alicja Gardulska

  W najnowszym rozdaniu grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) jest tylko jedna badaczka z Polski.

  03.12.2024 | 12:03

  archeologia

  granty

  granty ERC

  nauka

  

• Duże pieniądze dla uczelni z regionu. "O tej kwocie dowiedzieliśmy się z Facebooka"

  UMK

  Paulina Błaszkiewicz, Agata Szczygielska-Jakubowska

  UMK w Toruniu otrzyma aż 86 mln zł, a 17,5 mln zł trafi do bydgoskiego UKW. - Musimy też pamiętać, że te pieniądze powinny być rozdzielone na dwie części naszego uniwersytetu. Także to jest dobra wiadomość zarówno dla części toruńskiej, jak i bydgoskiej - mówi rektor UMK, prof. Andrzej Tretyn.

  02.12.2024 | 17:13

  nauka

  pieniądze

  skarb państwa

  Toruń