nauka

• Chrońmy najstarszych i najmądrzejszych - apelują naukowcy

  starość

  Tomasz Ulanowski

  Ich apel dotyczy, rzecz jasna, nie osób, ale osobników innych zwierząt.

  19.12.2024 | 12:02

  antropologia

  Klimat i Środowisko

  nauka

  ochrona przyrody

  

• Ciało pamięta, że było otyłe - dowodzą nowe badania

  epigenetyka

  Margit Kossobudzka

  Co gorsza, lubi do tego stanu wracać, jeśli tylko na chwilę sobie odpuścimy.

  19.12.2024 | 06:00

  genetyka

  nadwaga

  nauka

  otyłość

  

• Księżyc jest starszy, niż sądziliśmy - twierdzą w "Nature" naukowcy

  Księżyc

  Tomasz Ulanowski

  Choć przy okazji nie postarzają Srebrnego Globu znacznie, to ciekawe jest co innego.

  18.12.2024 | 18:05

  Boże Narodzenie

  kosmos

  nauka

  odkrycie naukowe

  

• Uczą i budzą empatię. Pięć książek o przyrodzie, które polecamy nie tylko pod choinkę

  prezenty pod choinkę

  Tomasz Ulanowski

  Dzięki nim będziecie mądrzejsi i pełniejsi świadomego zachwytu nad pięknem oraz grozą przyrody.

  18.12.2024 | 11:37

  Klimat i Środowisko

  książki

  nauka

  przyroda

  

• Mikrobiolog: "Firmy farmaceutyczne niechętnie inwestują w badania nad nowymi antybiotykami. To mało opłacalne"

  antybiotykooporność

  Kasper Kalinowski

  - Z jednej strony antybiotyki ratują życie milionów ludzi, a z drugiej przyczyniają się do szeregu działań niepożądanych. Obecnie stoimy u progu ery postantybiotykowej. Olbrzymia oporność drobnoustrojów na ich działanie stanowi jeden z głównych problemów zdrowia publicznego - mówi dr n. med. Aldona Olechowska-Jarząb.

  18.12.2024 | 06:00

  antybiotyki

  nauka

  zdrowie

  

• Tak wyglądają wnętrza nowej siedziby Instytutu PAN w Olsztynie [ZDJĘCIA]

  Polska Akademia Nauk

  Robert Robaszewski

  W zwierzętarni można prowadzić badania na 12 tysiącach szczurów jednocześnie.

  17.12.2024 | 19:00

  inwetycje

  nauka

  Olsztyn

  

• Kod genetyczny powstał u zarania życia na Ziemi. Jak wtedy wyglądał?

  genetyka

  Margit Kossobudzka

  Pomimo imponującej różnorodności, niemal każda forma życia - od bakterii po płetwale błękitne - dzieli ten sam kod genetyczny. To, jak i kiedy powstał ten kod, było przedmiotem wielu naukowych kontrowersji.

  17.12.2024 | 15:53

  białka

  dna

  genom

  nauka

  

• Oto dziesiątka wspaniałych naukowców, którzy zatrzęśli światem w 2024 r.

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Uczonych, którzy mieli w mijającym roku największy wpływ na świat, wybrała redakcja "Nature", jednego z dwóch najbardziej prestiżowych periodyków naukowych na świecie.

  17.12.2024 | 11:32

  Nature

  

• Halo słoneczne. To oszałamiające zjawisko najłatwiej zobaczyć w górach

  zjawiska atmosferyczne

  Krzysztof Drozdowski

  Nie zawsze jest to tylko świetlisty krąg wokół Słońca. Czasem to cała seria niesamowitych zjawisk optycznych.

  16.12.2024 | 19:37

  nauka

  niebo

  optyka

  Słońce

  

• Zabytkowy gmach w centrum Katowic jednak nie pójdzie pod młotek

  Katowice

  Przemysław Jedlecki

  Muzeum Śląskie nie sprzeda gmachu przy al. Korfantego w centrum Katowic. Wcześniej dwie prywatne firmy dały do zrozumienia, że są nim zainteresowane.

  16.12.2024 | 14:46

  Muzeum Śląskie

  nauka

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  nauka

  Robert Jurszo

  Procesor kwantowy "Willow", Conan Bakteria, sekrety krokodylej skóry, a także tatuaże, lek na HIV, neandertalczycy i Homo sapiens oraz lustrzane życie. Zapraszam na przegląd najciekawszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.

  16.12.2024 | 12:14

  7 rzeczy

  odkrycia naukowe

  Siedem odkryć

  

• IMGW ostrzega przed silnym wiatrem

  ostrzeżenie imgw

  Tomasz Ulanowski

  Najwyższe ostrzeżenie IMGW przed wiatrem dotyczy Wybrzeża. W górach roztopy.

  16.12.2024 | 10:43

  globalne ocieplenie

  nauka

  pogoda

  prognoza pogody

  

• 13 tys. km podmorskiej żeglugi. Taki szmat oceanu pokonał pewien humbak-włóczykij

  wieloryb

  Tomasz Ulanowski

  Okrążyć cały świat, opłynąć! Kogo wyobraźnia tak daleko nigdy nie poniosła, niech pierwszy rzuci kamieniem.

  15.12.2024 | 12:00

  antropologia

  humbak

  nauka

  ocean

  

• Polska najbardziej uzależnionym od węgla państwem Unii Europejskiej

  PULSE

  Kasper Kalinowski

  Odejście od węgla to złożony wynikający z czynników ekonomicznych i politycznych proces. Na Starym Kontynencie przykładem może być Wielka Brytania.

  14.12.2024 | 16:09

  nauka

  węgiel

  zmiany klimatu

  

• 7 tys. lat współżycia. Tyle trwała kluczowa fala wymiany naszych genów z neandertalskimi

  antropologia

  Margit Kossobudzka

  Zdecydowana większość przepływu genów neandertalczyków do naszego gatunku jest przypisywana pojedynczemu, wydłużonemu okresowi, który prawdopodobnie miał miejsce około 47 tys. lat temu

  13.12.2024 | 15:46

  archeologia

  ewolucja

  homo sapiens

  nauka

  

• Pierwszy Polak z Medalem Martina. To prof. Bogusław Buszewski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

  nauka

  Paulina Błaszkiewicz

  Wybitny chemik i emerytowany profesor toruńskiej uczelni otrzymał medal "za znaczący wkład w rozwój wielu dyscyplin, a w szczególności w lepsze zrozumienie kinetyki absorpcji metali, analizę lotnych związków organicznych i techniki analizy środowiskowej".

  13.12.2024 | 10:35

  chemia

  nagrody

  Toruń

  UMK

  

• Prof. Nawrat: AI i roboty mogą uratować niewydolną służbę zdrowia

  roboty

  Kasper Kalinowski

  Możemy przyjąć, że z powodów ekonomicznych każdego roku na świecie nie jest wykonywanych ok. 150 milionów operacji. Tylko rozwój robotyki może sprawić, że zabiegi zaczną być dostępne również dla biedniejszych osób i krajów - mówi prof. Zbigniew Nawrat.

  12.12.2024 | 13:42

  medycyna

  nauka

  sztuczna inteligencja

  zdrowie

  

• Miał być polski Oxford, wyszło Collegium Humanum

  Opinie

  Janusz A. Majcherek

  Masowe kupczenie dyplomami i certyfikatami przez uczelnie-krzaki, to skutek pseudoreform wdrażanych przez znachorów od naukometrii.

  12.12.2024 | 06:00

  Collegium Humanum

  nauka

  uczelnie

  

• Chemiczka: Stworzyliśmy wampira z piekła rodem

  polscy naukowcy donoszą

  Prof. Joanna Profic-Paczkowska

  To urządzenie, które wychwytuje metan z wyrobisk węgla kamiennego i wykorzystuje ten niebezpieczny dla kopalni gaz do chłodzenia tychże wyrobisk. A chłodzić je trzeba, bo temperatura powietrza dochodzi w nich do 50 st. C.

  12.12.2024 | 06:00

  chemia

  górnictwo

  katalizator

  kopalnie

  

• Tatuaże. Ładne czy nie? Naukowcy już wiedzą

  tatuaże

  Tomasz Ulanowski

  Wolimy - czy raczej Niemcy wolą, bo to ich poczucie piękna badano - skórę bez tatuaży. Są jednak wyjątki. Ale tatuaże na twarzy najmniej cenią nawet tatuażyści.

  11.12.2024 | 20:00

  antropologia

  kultura

  nauka

  sztuka

  

• Wzór na krokodyla nilowego. Szwajcarzy odkryli sekret jego łuskowej skóry

  krokodyle

  Piotr Cieśliński

  Wzór łusek skóry krokodyli nie jest zapisany w genach. Powstaje wskutek zwykłego mechanicznego fałdowania w czasie wzrostu zwierzęcia - dowodzą w "Nature" naukowcy z Genewy.

  11.12.2024 | 17:58

  biologia

  fizyka

  nauka

  przyroda

  

• Wajrak o Tarczy Wschód nad Bugiem: Wkrótce nie będzie w Polsce czego bronić

  Tarcza Wschód

  Adam Wajrak

  Wydawało się to nieprawdopodobne, jak coś z koszmarnego snu. Ale kolejne zdjęcia i relacje nie pozostawiały wątpliwości. Urokliwy brzeg Bugu w rezerwacie Szwajcaria Podlaska, miejsce, którym zachwycał się niejeden fotograf i przyrodnik, zostało zdewastowane. Drzewa wycięto, skarpę rozjechano.

  11.12.2024 | 11:52

  Bug

  Klimat i Środowisko

  nauka

  ochrona przyrody

  

• Conan, nie bakteria. Wytrzymuje promieniowanie jonizujące, które każdego z nas zabiłoby 28 tys. razy

  Nauka

  Piotr Cieśliński

  Amerykańscy naukowcy odkryli sekret bakterii Deinococcus radiodurans, która wytrzymuje ekstremalne dawki promieniowania jonizującego.

  10.12.2024 | 18:03

  bakterie

  chemia

  dna

  nauka

  

• Globalna turystyka dobija klimat - ostrzegają naukowcy

  turystyka

  Tomasz Ulanowski

  Turystyka odpowiada za blisko 9 proc. ilości gazów cieplarnianych pompowanych rocznie do atmosfery przez naszą globalną cywilizację.

  10.12.2024 | 17:00

  antropocen

  globalne ocieplenie

  Klimat i Środowisko

  nauka

  

• Niebawem zacznie się La Nina. Co oznacza i czy należy jej się obawiać

  la nina

  Krzysztof Drozdowski

  Wszystko wskazuje na to, że pod koniec roku na Pacyfiku pojawi się zjawisko La Nina. Czy będzie miało wpływ na pogodę w skali globalnej i czy możemy odczuć jego skutki w Europie?

  10.12.2024 | 12:43

  klimat

  nauka

  ocean

  Pacyfik

  

• Google: mamy to! Nowy procesor kwantowy "Willow" przekracza granice

  komputer kwantowy

  Piotr Cieśliński

  "Willow" - najnowszy procesor kwantowy Google'a - ma nie tylko potężną moc obliczeniową, ale także efektywną korekcję błędów. Dzięki niej zacznie wreszcie rozwiązywać praktyczne problemy.

  09.12.2024 | 18:43

  fizyka

  google

  nauka

  sztuczna inteligencja

  

• Raport ONZ: Ziemia wysycha. Przez nas. Polska też

  susza

  Tomasz Ulanowski

  Susza i globalne ocieplenie. W ostatnich trzech dekadach ponad trzy czwarte powierzchni lądów wyschło. Wśród rejonów zagrożonych suszą jest spora część Europy, w tym Polska.

  09.12.2024 | 16:15

  antropocen

  globalne ocieplenie

  nauka

  ONZ

  

• W kościele zagra automatyczny organista? Śląski Festiwal Nauki zaskoczył nowinkami

  edukacja

  Magdalena Warchala-Kopeć

  - To, co zostanie po roku, w którym Katowice były Europejskim Miastem Nauki to społeczność, która jest naszym sojusznikiem w zaangażowaniu w rozwój nauki i edukacji wyższej - mówił prof. Ryszard Koziołek podczas 8. Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE.

  09.12.2024 | 14:06

  Europejskie Miasto Nauki

  nauka

  Strefa ucznia

  Śląski Festiwal Nauki

  

• Kiedy rozległo się pierwsze "hau" w Ameryce Północnej?

  psy

  Kasper Kalinowski

  Najnowsze badania wskazują, że psy mogły pojawić się w Ameryce Północnej wcześniej, niż sądziliśmy.

  09.12.2024 | 14:00

  antropologia

  ewolucja

  nauka

  przyroda

  

• Rok 2024 będzie rekordowo gorący. To już pewne

  globalne ocieplenie

  Tomasz Ulanowski

  Globalne ocieplenie narasta. W 2024 r. globalna temperatura przekroczy o 1,5-1,6 st. tę z drugiej połowy XIX w.

  09.12.2024 | 09:56

  antropocen

  nauka

  podsumowanie roku

  przyroda

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  W ub. tygodniu dowiedzieliśmy się m.in., że sztuczna inteligencja Google'a jest lepsza w prognozowaniu pogody, niż najlepszy dotąd na świecie europejski model numeryczny. Zapraszamy na przegląd siedmiu najważniejszych odkryć naukowych ostatnich siedmiu dni.

  09.12.2024 | 06:00

  

• Trump zdobył poparcie psiarzy. Harris przemówiła do kociar

  zwierzęta

  Ewa Tomkowska

  Donald Trump zdaje się nie lubić zwierząt domowych. Jako jeden z nielicznych prezydentów nie zdecydował się na obecność psa w Białym Domu.

  08.12.2024 | 12:00

  Donald Trump

  Kamala Harris

  koty

  nauka

  

• Jałowy półksiężyc, czyli pierwsza wojna klimatyczna XXI w.

  Syria

  Tomasz Ulanowski

  Globalne ocieplenie przyczyniło się do wybuchu wojny domowej w Syrii - twierdzą naukowcy w tygodniku "PNAS".

  08.12.2024 | 06:00

  antropocen

  Baszar al-Assad

  globalne ocieplenie

  nauka

  

• Mrowiszczak mrówkomirek. Samice obchodzą się bez samców

  kocham owady!

  Mateusz Sowiński

  Mrowiszczak mrówkomirek jest z całą pewnością jednym z najciekawszych owadów, jakie spotkałem.

  07.12.2024 | 14:10

  biologia

  mrówki

  nauka

  owady

  

• S.O.S.nowiec, LOLsztyn i reszta. Czego o naszych miastach dowiemy się z memów?

  memy

  Robert Robaszewski

  Mem to potężne narzędzie oddolnej, internetowej publicystyki i można przypuszczać, że szybko się nie skończy - tłumaczy prof. Magdalena Kamińska, badaczka memosfery.

  07.12.2024 | 06:01

  kultura

  miasto

  nauka

  Olsztyn

  

• Naukowcy apelują do polityków o ratowanie Zielonego Ładu. "UE wysyła sygnały godne ubolewania"

  Zielony Ład

  Ewa Furtak

  Naukowcy i organizacje ekologiczne apelują do unijnych decydentów o rzetelną ochronę środowiska. Ich zdaniem ostatnie decyzje UE idą w złym kierunku. A na ochronie przyrody wszyscy skorzystamy.

  06.12.2024 | 17:37

  Klimat i Środowisko

  lasy

  nauka

  Unia Europejska

  

• Noblista gościem Śląskiego Festiwalu Nauki. W Katowicach kończy się rok Europejskiego Miasta Nauki

  edukacja

  Magdalena Warchala-Kopeć

  Minęło 50 tygodni, odkąd Katowice noszą tytuł Europejskiego Miasta Nauki. Podczas Śląskiego Festiwalu Nauki zaprezentowane zostaną w pigułce najciekawsze aktywności i eksperymenty z tego okresu. Ale wydarzenie zaoferuje znacznie więcej atrakcji.

  06.12.2024 | 14:15

  Europejskie Miasto Nauki

  Katowice

  nauka

  Strefa ucznia

  

• Spadnie śnieg i przyjdzie mróz. A zima nieprędko ustąpi

  atak zimy

  Krzysztof Drozdowski

  Od poniedziałku zrobi się zimowo. W południowej Polsce pojawi się śnieg. Z dnia na dzień będzie chłodniej, a od środy ujemne temperatury utrzymają się także w dzień. Zimowe warunki zapanują co najmniej do końca przyszłego tygodnia.

  06.12.2024 | 13:00

  nauka

  Niż genueński

  ostrzeżenie imgw

  pogoda

  

• Antropocen. Im mocniejsze zmiany klimatu, tym większa katastrofa ekologiczna - ostrzegają naukowcy

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Każdy dodatkowy stopień globalnego ocieplenia oznacza wymierną stratę bioróżnorodności - najnowsze "Science" podlicza zagrożenia antropocenu.

  06.12.2024 | 10:42

  biologia

  globalne ocieplenie

  nauka

  przyroda

  

• Wreszcie znamy kompletny genom myszy. Od "ogona do wibrysów"

  myszy

  Margit Kossobudzka

  Publikacja w najnowszym "Science" wypełnia luki w wiedzy na temat genomu myszy - ważnego zwierzęcia laboratoryjnego, w którym przeglądamy się jak w lustrze.

  06.12.2024 | 06:00

  biologia

  ewolucja

  genetyka

  nauka