Wiersz Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego poleca Andrzej Zagozda
Mózg jest odpowiedzialny za kontrolowanie większości czynności twojego ciała. Jego możliwości przetwarzania informacji pozwalają ci się uczyć i jest to centralny skarbiec twoich wspomnień. Ale jak powstaje pamięć i gdzie jest zlokalizowana w mózgu?
Sala widowiskowo-koncertowa Muza w Sosnowcu została nazwana imieniem Władysława Szpilmana, słynnego kompozytora pochodzącego z miasta. Zaaranżowano w niej również ekspozycję pamiątek. - To pierwsze miejsce na świecie, w którym tak upamiętniono mojego ojca - przyznał Andrzej Szpilman, który specjalnie przyjechał do Sosnowca.
Po zlikwidowanej w latach 90. kopalni Niwka-Modrzejów w Sosnowcu zostało kilka budynków. Mieszkańcy dzielnicy, w którym zakład przez lata wyznaczał rytm życia, wciąż o nim pamiętają.
"Sztucznie odnawiając" las pod Otwockiem, dyrektor generalny Lasów Państwowych oraz wiceminister klimatu promowali akcję sadzenia drzew dla Jana Pawła II. Padły m.in. słowa o "presji" społecznej w podwarszawskich lasach. Minister zapewniał, że leśnicy włączą się w obronę papieża oskarżanego o to, że wiedział o pedofilii, jakiej dopuszczali się podlegli mu księża w czasach, gdy był kardynałem.
Wiem, że wiecznie żyć nie będę. Byle tylko ten koniec nie sprawił bólu moim bliskim. Te chwile ostatnie są całkiem niezłe. Z prawie stuletnim Józefem Henem* rozmawia Donata Subbotko
- W Międzynarodowym Dniu Pamięci o Ofiarach Holokaustu powinniśmy pamiętać, przestrzegać, ale też ostrzegać przed tymi, którzy nie pamiętają i nie wyciągają wniosków - powiedział wiceminister kultury Jarosław Sellin podczas uroczystości przed pomnikiem Bohaterów Getta.
Wiersz Jerzego Ficowskiego poleca Andrzej Zagozda.
- Wpisałam w Google'u hasło "Sokołów Podlaski" i w pewnym momencie zobaczyłam, że biblioteka publiczna w Nowym Jorku zamieszcza online żydowskie księgi pamięci wielu miejscowości. Sokołów ma ich aż pięć - mówi współautorka ich tłumaczeń Katarzyna Markusz, badaczka dziejów sokołowskich Żydów.
Oto wiersze wypowiadane po historycznych kataklizmach. Wydana ostatnio antologia poezji łemkowskiej "Powroty" to poetycka manifestacja istnienia Łemkowszczyzny.
- To był mój moment wstydu, kiedy uświadomiłam sobie, że nic nie wiem o historii żydowskiej społeczności miasta, w którym mieszkam od urodzenia. Miałam dwa miesiące na to, żeby to nadrobić - mówi Katarzyna Łaziuk z Mińska Mazowieckiego, tegoroczna laureatka Nagrody Polin, przyznawanej przez Muzeum Polin za działania na rzecz ochrony pamięci o historii polskich Żydów.
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN po raz ósmy przyznało swoją nagrodę. Tegoroczną laureatką została Katarzyna Łaziuk. Kapituła doceniła jej działania na rzecz pamięci o wielokulturowej przeszłości Mińska Mazowieckiego, w którym w latach międzywojennych około 40 proc. mieszkańców stanowili Żydzi.
Naszym celem nie jest urażanie czyichkolwiek uczuć, a zwiększanie świadomości bydgoszczan - tłumaczy Kamila Burchart, specjalistka do spraw programowych z bydgoskich Młynów Rothera. Chodzi o oficjalne użycie określenia "Park Sztywnych" na cmentarz ewangelicki znajdujący się na terenie dzisiejszego parku Ludowego.
Bydgoski archeolog Robert Grochowski protestuje przeciw użyciu przez instytucję miejską nazwy "Park Sztywnych" na Park Ludowy, w którym znajdował się potężny cmentarz.
Tu leży ponad 104 tys. osób. Ich głosem ma być ten cmentarz i ta Izba Pamięci. Ona ma wołać na cały świat: "Nigdy więcej wojny!" - mówiła w niedzielę Wanda Traczyk-Stawska, żołnierka powstania warszawskiego podczas otwarcia Izby Pamięci na cmentarzu Powstańców Warszawy [CAŁE PRZEMÓWIENIE]
Na Kopiec Powstania Warszawskiego wróciła kotwica symbolizująca walkę o odzyskanie niepodległości spod niemieckiej okupacji. Oprócz rzeźby na kopcu powstała także dwupoziomowa platforma z widokiem na Mokotów. W sobotę ratusz pokazał wideo z instalacji symbolu
Ponad rok temu pojawił się pomysł, by na kamienicy, w której mieszkał wybitny piłkarz Ernest Wilimowski, umieszczona została pamiątkowa tablica. Urzędnicy z Katowic obiecali wówczas, że wezmą to pod rozwagę. Wciąż się zastanawiają.
Chcąc coś zapamiętać, kiedyś posługiwaliśmy się głównie kartką i długopisem. Dziś chętniej tworzymy wygodne przypomnienie w telefonie. Czy taki nawyk szkodzi naszej pamięci? Naukowcy mają nową hipotezę.
Wiersz Ewy Lipskiej poleca Andrzej Zagozda
2 czerwca 1942 r. - Przez cały dzień mieszkańcy Lutowisk mieli wykopać ogromny rów, do którego później prowadzono zgromadzonych - Żydów i Romów razem. Egzekucje rozpoczęły się o godz. 21. Trwały całą noc, aż do 5 rano - opowiada Inga Marczyńska o mało znanych faktach. W Bieszczadach też był holocaust.
W środę w Brzostku Instytut Pileckiego upamiętni Jana Jantonia oraz Apolonię i Stanisława Gaconiów, zamordowanych przez Niemców za ukrywanie żydowskiej rodziny oraz małej żydowskiej dziewczynki. To już 27. upamiętnienie w ramach programu "Zawołani po imieniu", realizowanego przez Instytut Pileckiego wspólnie z partnerami samorządowymi oraz rodzinami ofiar.
Festiwal pt. "Słyszę Dobre Dźwięki" potrwa w tym roku pięć dni. Filharmonia w Szczecinie przygotowała z tej okazji nie tylko koncerty, ale też konferencję naukową, zabawę dla całej rodziny i spektakl muzyczny dla dzieci.
W latach 90. były synonimem luksusu. Dziś bywają kolekcjonerskim skarbem albo... problemem, bo wiele osób nie ma już odtwarzacza CD-ROM. Czy poczciwe płyty CD czeka los dyskietek 3,5 cala, czy może przeżyją renesans jak winyle?
Na razie u myszy, ale w przyszłości kto wie? Naukowcy wiedzą też, na czym polega odświeżający pamięć wpływ płynu rdzeniowo-mózgowego pobranego od młodych osobników.
- Likwidacja takich miejsc pamięci i cmentarzy może doprowadzić do niszczenia polskich grobów i miejsc martyrologii w Rosji, takich jak Katyń - przestrzegał podczas dyskusji radny Andrzej Kornaszewski z PO. Piotr Lepka z PiS: Ostrów wyzwalali żołnierze AK, a nie Armia Czerwona, dlatego tablicę należy zdjąć.
Nie mamy problemu, aby powiązać dwuwymiarowe fotografie, jakie codziennie widzimy w prasie, telewizji czy internecie, z rzeczywistymi obiektami. Najprawdopodobniej potrafią to również myszy.
Pandemia COVID-19 pochłonęła ponad sześć milionów istnień ludzkich na świecie, a w samych tylko Stanach Zjednoczonych zmarło prawie milion ludzi, pozostawiając po sobie pustkę w domach, dzielnicach, biurach, sklepach... wszędzie. W pędzie dnia trudno nam to zauważyć, jeśli nie straciliśmy w tej pandemii kogoś bliskiego lub kogoś, kogo dobrze znaliśmy, ale ci, którzy doznali takiej straty, codziennie widzą puste krzesła i puste przestrzenie. Amerykański fotoreporter David Goldman odwiedził niektóre z tych pustych przestrzeni, porozmawiał z ludźmi, którym nagła strata kogoś bliskiego pozostawiła pustkę w sercu: "Nie pogodziłam się z tym, że ona odeszła. Człowiek jest tu, mówi, śmieje się i kocha, a potem nagle pyk i po prostu znika", "On nie odszedł całkowicie", "...nadal nie mogę uwierzyć w to, że go nie ma".
Wiersz Diany Pinto poleca Andrzej Zagozda
Wiersz Bogdana Jaremina poleca Andrzej Zagozda
Nie możemy przyjąć do wiadomości nieistnienia zmarłych. Ale też nie możemy sobie ich obecnego istnienia wyobrazić - z okazji Wszystkich Świętych publikujemy nieznany tekst filozofa.
Chyba każdy z nas tego doświadczył - przypadkowo zasłyszana piosenka zapada w pamięć i trudno się jej pozbyć. Według najnowszych badań takie doświadczenie jest czymś więcej niż chwilową niedogodnością - może odgrywać ważną rolę w tworzeniu wspomnień. Nie tylko w odniesieniu do samej piosenki, ale także powiązanych z nią wydarzeń życiowych.
- Nie lubię słowa "bohater". Uważam, że staje się wyświechtane. Bohaterkami były matki, które siedziały w piwnicach z małymi, głodnymi dziećmi przez te 63 dni. My poszliśmy do walki i tyle. To była służba - mówi Tadeusz Jarosz ze Stowarzyszenia Szarych Szeregów.
Pod koniec lipca w Centrum Historii Zajezdnia odbędzie się druga edycja Remembrance and Future Forum. W programie są dyskusje, prezentacje projektów dotyczących kultury pamięci czy pokazy filmów.
- Upominam się nie o dziadka, o jego grób zadbam sama, bez niczyjej łaski. Ale serce mnie boli, że mogiły jego towarzyszy broni wojewoda lekceważy i zaniedbuje, traktuje jako pole bitwy z miastem. Niesprzątnięte suche liście, chwasty, śmieci. Stwierdziłam, że naprawdę już dosyć - mówi Małgorzata Przegalińska, wnuczka śp. majora Władysława Jaworowicza.
Multikulturowa Irlandia to zjawisko całkiem świeżej daty. Jeżeli przypadkiem jesteś lesbijką z Nigerii i potrzebujesz aborcji - możesz być spokojna. Otrzymasz pomoc. Ale jeśli przypadkiem chciałbyś przywrócić pamięć o swoim pradziadku, którego ciało leżało w błocie we Flandrii, powinieneś to zrobić możliwie najdyskretniej.
Those silent Silesian villages which mark my summer cycling route from Gliwice to Czech are upon me again
Łukasz Kohut, europoseł z Rybnika, zamierza stworzyć stronę internetową upamiętniającą obóz Zgoda w Świętochłowicach. Tymczasem urzędnicy chcą postawić pomnik ofiar dwóch totalitaryzmów.
Uchwycenie pierwszego wspomnienia z naszego życia jest trudnym zdaniem, a wyniki różnią się w zależności od badań. Zależą również od tego, kogo zapytamy czy sposobu, w jaki sformułujemy pytanie.
Wstręt wzmacnia pamięć i wyostrza naszą spostrzegawczość - dowodzi eksperyment austriackich psychologów ewolucyjnych.
Jedni czuli się wyjątkowi, bo wychodzili tylko do paczkomatu, i to po zmroku. Drudzy czuli się wyjątkowi, bo żyli, jakby pandemii nie było. I co teraz?
Copyright © Agora SA
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
