słówka

• Trudno ustalić granice "imperium", którym straszy Kaczyński. Ale jego bronią mogą być widelce

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Najciekawsze w wypowiedzi prezesa PiS-u, także ze względu na to, że nowatorskie, wydaje się określenie "imperium".

  15.11.2025 | 06:00

  Jarosław Kaczyński

  język polski

  Michał Rusinek

  Niemcy

  

• Polacy mówią "językiem ojczystym" - jak mało kto. Anglicy mają "mother language", Włosi - "lingua madre"

  Felietony

  Jerzy Bralczyk

  Przeważnie ludzie mówią językiem macierzystym, w końcu matki go uczyły. A my - nie, ojczystym, ojcowskim. Pewnie ojcowska ojczyzna na to wpłynęła.

  12.11.2025 | 10:00

  Jerzy Bralczyk

  język angielski

  język polski

  języki słowiańskie

  

• Polacy przekręcają pierwsze zdanie hymnu. Bralczyk: Lepiej mi się tak śpiewa

  mazurek dąbrowskiego

  Jerzy Bralczyk

  "Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy" czy "póki my żyjemy"? "Póki" przypomina zabawne pukanie, ale mimo to w hymnie nie razi.

  11.11.2025 | 08:00

  11 listopada

  hymn polski

  Jerzy Bralczyk

  język polski

  

• "Pajace"/"w pace". Rusinek podpowiada rymy do liryki więziennej Tuska i Ziobry

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Poetyckie popisy polityków wyprzedziła, jeszcze za czasów Ziobry, urzędniczka Funduszu Sprawiedliwości, która oceniła pewien wniosek jako "szajsik za duży chajsik".

  08.11.2025 | 06:00

  Donald Tusk

  język polski

  Michał Rusinek

  PiS

  

• "Kto ma owce, ten ma co fce". Redyk to święto pasterstwa

  Redyki 2025

  Bartłomiej Kuraś

  Oprócz oscypków na Podhalu sprzedawane są też uscypki, scypki, a nawet cypki. - Takich figli z oscypkami narobilimy se sami - kpi Wanda Czubernatowa, poetka z Raby Wyżnej.

  02.11.2025 | 07:07

  gwara podhalańska

  język polski

  oscypki

  Podhale

  

• Rusinek: Wypowiedź Bąkiewicza o "wyrywaniu chwastów" ma, nomen omen, korzenie nazistowskie

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Nim kur zapiał, Dworczyk zapytany, czy potępia słowa Bąkiewicza, po raz trzeci się go zaparł.

  01.11.2025 | 06:00

  Francis Ford Coppola

  język polski

  Michał Dworczyk

  Michał Rusinek

  

• "Tekst był durnowaty"? Na awanturze o dyktando zyska język ukraiński

  Słówka. Magazyn o języku

  Ewa Zientarska

  Tekst był durnowaty, a dyktando źle przeczytane - obwieściła na cały świat 79-letnia uczestniczka ukraińskiego flashmobu "Dyktando narodowej jedności".

  28.10.2025 | 14:00

  dyktando

  dyktando w Ukrainie

  Eugenia Kuzniecowa

  język polski

  

• Gdyby prezydent wszedł do kościoła w Wilamowicach, zobaczyłby napisy po wilamowsku

  Słówka. Magazyn o języku

  Violetta Szostak

  Język wilamowski to nie jest wymysł "lewackich separatystów", jak po wecie prezydenta napisała Młodzież Wszechpolska z Opola. Jeszcze użyła nazwy język "wilimowski", czyli nawet jej nie zna.

  23.10.2025 | 00:00

  język polski

  język wilamowski

  języki mniejszości

  karol nawrocki

  

• Rusinek: Kto nam ukradł Chopina? Ślady wskazują na Niemców, ale Ameryka i Rosja też by chciały

  Konkurs Chopinowski 2025

  Michał Rusinek

  Chopin należy do świata wewnętrznego i światu zewnętrznemu go nie oddamy. Obcokrajowcy nie powinni mieć nic do gadania.

  18.10.2025 | 06:00

  Fryderyk Chopin

  język polski

  konkurs chopinowski

  Michał Rusinek

  

• Prezydent Nawrocki zawetował ustawę, która miała chronić język wilamowski. Może kiedyś Polska go uzna...

  Wilamowice

  Violetta Szostak

  Stroje z kobiet w Wilamowicach zrywano na ulicy, niszczono, palono. We wspomnieniach przewija się zdanie: "Dlaczego prześladujecie te stroje, czy te stroje umieją mówić?".

  16.10.2025 | 19:50

  język polski

  język wilamowski

  języki mniejszości

  karol nawrocki

  

• Niemiecki "bochenek" zrobił karierę w Europie. Ale "Pumpernickel" może zawstydzić

  Światowy Dzień Chleba

  Dariusz Barański

  Konia z rzędem temu, kto skojarzył angielskie tytuły lady i lord, z słowem chleb. Trudno o bardziej zaskakujący związek wyrafinowania i swojskości.

  16.10.2025 | 10:15

  chleb

  język niemiecki

  język polski

  języki słowiańskie

  

• Tusk jest więc perfidnym wampirem. Strachy prawicowego publicysty

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Chodzi o specyficzny rodzaj wampira energetycznego, który zamiast energii przejmuje tożsamość ofiar i staje się - w przypadku Tuska - jednym wielkim ponadpartyjnym upiorem.

  11.10.2025 | 06:00

  adam mickiewicz

  Donald Tusk

  język polski

  Michał Rusinek

  

• Słówko. Podejmij wyzwanie i zagraj w nową grę w Aplikacji Wyborczej

  Aplikacja Wyborczej

  Red Red

  Sześć prób, jedno słowo i mnóstwo emocji. Podejmiesz wyzwanie i dołączysz do gry?

  09.10.2025 | 10:22

  andrzej rysuje

  gry łamigłówki

  rozrywka

  scrabble

  

• "Nasz Dziennik" demaskuje plan pozbycia się milionów ludzi. Co ma do tego krowa?

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Nazywanie zmiany atakiem czy "piekielnym planem" jest wpisaniem się w długą tradycję teorii spiskowych, którymi, jak się zdaje, dr Ciborowska - mimo tytułu naukowego - nie gardzi.

  04.10.2025 | 06:00

  język polski

  Michał Rusinek

  Nasz Dziennik

  ojczyzna

  

• Polski dżem jagodowy z borówek? Osłodzi spór Warszawy z Krakowem

  Felietony

  Ewa Zientarska,  Dariusz Barański

  Czeski producent jogurtu nie rozumie, dlaczego Polakom nie spodobało się tłumaczenie czeskiego słowa "boruvka" na polskie "jagoda".

  30.09.2025 | 11:30

  borówka amerykańska

  borówki

  gwary

  jagody

  

• Na wiecu skrajnej prawicy w Londynie przedstawiono polskie "Zero". To europoseł Tarczyński

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Jedna z wypowiedzi Tarczyńskiego w Londynie może zostać odebrana jako zachęta, by Brytyjczycy, wzorem Wikingów, najechali na Europę kontynentalną z pieśnią na ustach "The British Are Coming!".

  27.09.2025 | 06:00

  Dominik Tarczyński

  język polski

  Michał Rusinek

  skrajna prawica

  

• Poseł Kowalski został "mamusią". "A tak, Janusz, ty i twoja partia krzyczycie, że facet nie może"

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Zmęczony ale uśmiechnięty poseł Kowalski półleżał na szpitalnym łóżku i przyciskał do swej poselskiej piersi niemowlę owinięte kocykami.

  20.09.2025 | 06:00

  Janusz Kowalski

  język polski

  mama

  matka

  

• Jaki będzie język polski po reformie ortografii? Mocno zmieszany

  Zmiany pisowni 2026

  Ewa Zientarska

  Wyobraźmy sobie serwisy społecznościowe w czerwcu 2026. Jedni piszą zgodnie z nowymi zasadami ortografii, inni - tak jak dotychczas. Kolejni: po nowemu i po staremu. Tych ostatnich jest najwięcej.

  19.09.2025 | 15:00

  język polski

  Rada Języka Polskiego

  reforma ortografii

  reforma ortografii 2026

  

• Michał Rusinek: "Szon Patrole" to zjawisko złe i szokujące. Podobnie jak opinia pewnego profesora

  przemoc

  Michał Rusinek

  "Szon Patrole" to teoretycznie tylko tiktokowa, okrutna "zabawa". Ale pokazuje, że coraz silniejsza staje się - podsycana lękami - manosfera, która wciąga już nie tylko sfrustrowanych mężczyzn, ale i chłopców.

  13.09.2025 | 06:00

  przemoc wobec dzieci

  szon patrol

  słówka

  

• Duet Bekier & Torkowska wzywa do obrony Polski. Wykorzystuje do tego neonazistowskie hasło

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Kto zna hasło Davida Lane'a - "Musimy zabezpieczyć byt naszego narodu i przyszłość białych dzieci"- ten wie, że Bekier i Torkowska je parafrazują.

  06.09.2025 | 06:00

  Bartosz Bekier

  Falanga

  język polski

  marsz przeciwko imigracji

  

• Ala ma Asa. Kim był człowiek, który nauczył miliony Polaków czytać i pisać

  elementarz

  Roman Pawłowski

  "Elementarz" Mariana Falskiego to był największy hit wydawniczy w Polsce. Przebił nawet Sienkiewicza.

  01.09.2025 | 13:30

  ala ma kota

  Elementarz Falskiego

  język polski

  marian falski

  

• Rusinek: Czemu Nawrocki mówi o sobie "pan prezydent"? Żeby pokazać, kto tu jest prawdziwym panem?

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Oby boski spór między prezydentem i ministrem zakończył się tak, jak kończy się pieśń poematu Juliusza Słowackiego "Beniowski": "Bądź zdrów! - A tak się żegnają nie wrogi,/ Lecz dwa na słońcach swych przeciwnych - Bogi".

  30.08.2025 | 06:00

  agata kornhauser-duda

  język polski

  Karol Nawrocki

  Michał Rusinek

  

• Ukraińska literka kontra Rosja. "Kropki nad nią mogą się kojarzyć z pociskami"

  Dzień Niepodległości Ukrainy

  Ewa Zientarska

  - To litera, która głośno deklaruje swoją ukraińskość, wręcz samym wyglądem - mówił pisarz Dmytro Kapranow.

  24.08.2025 | 18:50

  cyrylica

  język ukraiński

  język wojny w Ukrainie

  Rosja

  

• Rusinek w ogrodzie Kaczyńskiego: Sortowanie chwastów idzie na całego!

  gorszy sort polaków

  Michał Rusinek

  Jarosław Kaczyński widzi tylko dobro i zło, ziarna albo plewy. I uzurpuje sobie prawo do umieszczania w tych przegródkach tego, co uzna za stosowne.

  23.08.2025 | 06:00

  Andrzej Duda

  Jarosław Kaczyński

  język polski

  Michał Rusinek

  

• Często miałam wrażenie, że mówię przez ściśnięte gardło. Ukraiński pozwolił mi je otworzyć

  Słówka. Magazyn o języku

  Violetta Szostak

  Olha: My podeszłyśmy do języka nie od strony słówek, ale cały czas grzebiemy w naszych korzeniach, chcemy jakoś na tym świecie stać oboma nogami. Oboma?

  23.08.2025 | 00:47

  język polski

  język rosyjski

  język ukraiński

  język wojny w Ukrainie

  

• Czemu Ukraińcy mówią o Ukrainie "neńka"? I co to znaczy?

  Dzień Niepodległości Ukrainy

  Mariia Semenchenko,  Martyna Bogaczyk

  Trudno powiedzieć, kto pierwszy nazywał Ukrainę neńką-matką, na pewno w XVI-XVII w. określali ją tak Kozacy zaporoscy.

  23.08.2025 | 00:36

  język polski

  język ukraiński

  język wojny w Ukrainie

  języki słowiańskie

  

• Rusinek: Hasło "Habemus presidentem" uruchomiło skojarzenia papieskie z Nawrockim

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Pewien kłopot sprawiało manifestantom nazwisko kanclerza Niemiec, które postanowili zapisywać fonetycznie: "Moja wola Merca kanclerza jest taka:/ zrobić osła z Tuska buraka". Jak zrobić zwierzę z warzywa?

  16.08.2025 | 06:00

  Jarosław Kaczyński

  język polski

  Karol Nawrocki

  Michał Rusinek

  

• Łukasz Łuczaj, botanik: Tylko Polacy jeszcze święcą zioła. Ten średniowieczny zwyczaj zanikł w Czechach, Anglii

  bukiety na Zielną

  Ewa Zientarska

  Wielu dzikich ziół już się nie święci - bo zniknęły z łąk. W bukietach widać nawłoć, która niepohamowanie się rozprzestrzenia i wypiera inne rośliny.

  14.08.2025 | 22:05

  język polski

  nazwy kwiatów

  słówka

  Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny

  

• Rusinek: Chętnie przepytam Morawieckiego i Błaszczaka ze szkolnych lektur, o które teraz walczą

  kanon lektur

  Michał Rusinek

  W niektórych europejskich szkołach uczniowie sami tworzą kanon lektur. Co tracą i co zyskują?

  09.08.2025 | 06:00

  język polski

  Mariusz Błaszczak

  Mateusz Morawiecki

  Michał Rusinek

  

• Jak Nawrocki chce być prezydentem pełną gębą, niech nie mówi, gdy ma coś w ustach. Słynne niewyraźne wypowiedzi

  prezydent RP

  Dariusz Barański,  Ewa Zientarska

  Kluska w ustach nie poprawia amerykańskiego akcentu, nadmiar snusu/gumy do żucia psuje dykcję. Kto z bohaterów literackich i filmowych mówił niewyraźnie, a kto bełkotał?

  07.08.2025 | 09:20

  dykcja

  jarosław boberek

  język polski

  Karol Nawrocki

  

• Dla warszawiaków różowe i białe kosmosy to warszawianki. Czy dlatego, że rosły na gruzach Warszawy?

  81. rocznica Powstania Warszawskiego

  Ewa Zientarska

  "Opuszczone, nieuczęszczane ulice i place pokryły się roślinnością ruderalną, która wcześniej występowała tylko na peryferiach miast".

  05.08.2025 | 11:50

  język polski

  kosmosy

  kwiaty warszawianki

  nazwy kwiatów

  

• Czy przed wyjazdem do Włoch musimy uczyć się słowa "curva"? Fałszywi przyjaciele na lato

  podróże

  Dariusz Barański,  Ewa Zientarska

  Włoskie "ubicazione" to nie jest ubikacja, leć na "bagno"! Co z niderlandzką "beestje"? Czy jest groźna?

  05.08.2025 | 10:00

  fałszywi przyjaciele

  język czeski

  język polski

  język ukraiński

  

• Kaczyński: "Zacytuję Trumpa: są dwie płcie, kobiety i mężczyźni". Ulubione amerykańskie bajki prezesa

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Niedługo w wypowiedziach Kaczyńskiego o genderowym "szaleństwie" pojawią się roboty, smoki i ogry.

  02.08.2025 | 06:00

  gender

  genderowe "szaleństwo"

  Jarosław Kaczyński

  język polski

  

• Splamiony przebój lata. Uważajcie, "Espresso Macchiato" jest jak wieża Babel

  języki świata

  Agnieszka Drabikowska

  Choć estoński raper Tommy Cash nie wygrał Eurowizji, a do tego nagrabił sobie u Włochów, jego "Espresso Macchiato" wciąż wyskakuje z lodówki. Nie zapamiętujcie jednak zwrotów z tej piosenki, per favore!

  27.07.2025 | 23:38

  espresso macchiato

  eurowizja 2025

  język angielski

  język polski

  

• Czy rusycyzm "Gruzja" zniknie z map świata? Litwini już go zastąpili gruzińską nazwą Sakartwelo

  Teksty dobre na lato

  Bartłůmjej Wanot

  Początkowo Gruzini inicjowali zmianę nazwy swojego kraju na podobną do angielskiej "Georgia". Ale przecież mają własną nazwę.

  26.07.2025 | 06:00

  Gruzja

  język angielski

  język gruziński

  rusycyzmy

  

• Rusinek: Polak w raju musi mieć telefon

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Polski raj coraz bardziej wygląda na raj utracony, który rozpościera się wyłącznie w naszej historycznej pamięci.

  25.07.2025 | 11:28

  Aleksander Fredro

  andrzej wajda

  język polski

  Krzysztof Daukszewicz

  

• Co łączy Zakopane z "kopaniem"? Góral wyjaśnia, dlaczego nazwy na Podhalu są takie dziwne

  górale

  Bartłomiej Kuraś

  "Są one obecnie dla nas całkowicie niezrozumiałe i obce" - pisał o nazwach podhalańskich miejscowości ks. Jan Czesław Krupa Krupiński.

  12.07.2025 | 14:00

  gwara

  gwara podhalańska

  język polski

  języki mniejszości

  

• Rząd rodzi, a ordynator Cenckiewicz nie pomaga. Makabryczna wizja Rusinka

  Magazyn Wyborczej

  Michał Rusinek

  Jeśli pracownicy Biura Bezpieczeństwa Narodowego, kierowanego przez Sławomira Cenckiewicza, dostrzegą u jakiegoś żołnierza przeciętny poziom patriotyzmu, to zakaszą rękawy i będą mu ten poziom podnosić.

  12.07.2025 | 06:00

  BBN

  język polski

  Karol Nawrocki

  Michał Rusinek

  

• Gżegżółka, ptaszek z dyktand, podrzuca nam kukułcze jajo. To Grzegrzółki

  Mazury

  Dariusz Barański

  "Gżegżółka" to najtrudniejsze polskie słowo? Większym wyzwaniem, nie tylko ortograficznym, są mazurskie Grzegrzółki.

  11.07.2025 | 00:20

  Grzegrzółki

  gżegżółka

  język polski

  najtrudniejsze polskie słowa

  

• Imię to była wróżba: "Sławosz ma zostać sławny". Kto nie słyszał o Uznańskim-Wiśniewskim?

  Imiona w Polsce

  Artur Czesak

  Skąd więc wziął się Sławosz? Mamy do czynienia z uproszczeniem innych imion - może Sławo-mir, może Jaro-sław.

  11.07.2025 | 00:11

  język polski

  języki słowiańskie

  sława

  Sławosz