Jej wysadzenie 16 maja 1943 r. było symbolicznym zakończeniem stłumienia przez Niemców powstania w getcie warszawskim. Dziś, w 79. rocznicę zburzenia Wielkiej Synagogi na Tłomackiem, w Muzeum Polin zabrzmi muzyka wykonywana przez lata w tej najbardziej okazałej synagodze w Polsce.
Na szklanej elewacji Błękitnego Wieżowca przy pl. Bankowym wyświetlono animację powstającej z gruzów Wielkiej Synagogi na Tłomackiem. Był to hołd oddany wymordowanej żydowskiej społeczności Warszawy, ale też gest w obronie wszystkich mniejszości, które obecnie doświadczają przemocy.
Na przełomie XIX i XX wieku na rogu ulic Zielonej i Kościuszki stała Wielka Synagoga. Dziś został po niej jedynie, upamiętniający to miejsce, obelisk. Od dłuższego czasu szpeci go słup.
Park Miniatur Województwa Mazowieckiego wzbogacił się o nowy obiekt. Jest nim odtworzona w skali 1:25 Wielka Synagoga, która do 1943 r. stała przy placu Tłomackie. Zwiedzający mogą ją oglądać od czwartku 8 sierpnia przy Krakowskim Przedmieściu 66.
Wielka Synagoga została sprzedana, by gdańscy Żydzi mogli w miarę swobodnie opuścić miasto. Wkrótce po tym została rozebrana i nie pozostał po niej ślad. Właśnie mija 80 lat od tego wydarzenia.
W czwartek po zmroku na Błękitnym Wieżowcu pojawiła się multimedialna projekcja. Na szybach budynku warszawiacy mogli zobaczyć Wielką Synagogę, która stała tu przed wojną.
"Trójmiasto mówi nie faszyzmowi, nacjonalizmowi, rasizmowi i antysemityzmowi" - pod takim hasłem odbył się w Gdańsku przemarsz, upamiętniający 80. rocznicę nocy kryształowej. - Musimy być strażnikami pamięci - mówił prezydent Gdańska Paweł Adamowicz
Edo Katz, potomek przedwojennych gdańszczan żydowskiego pochodzenia, przekazał Muzeum Gdańska rodzinne pamiątki: dokumenty, zdjęcia i medale krewnych.
Choć istniała tylko przez 52 lata, Wielka Synagoga stała się jednym z architektonicznych symboli Gdańska. Monumentalny budynek został rozebrany przez nazistów w maju 1939 roku. - Rozbiórka tej synagogi, Jedwabne, Holokaust - to zrobili sąsiedzi - mówił prezydent Gdańska Paweł Adamowicz podczas odsłonięcia makiety świątyni.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
