Jako pięcioletni chłopiec po raz pierwszy w życiu widziałem czołgi - jechały naszą ulicą, żeby "wyzwolić" Cieszyn. To nie były czołgi niemieckie czy radzieckie. Były polskie.
"Niemcy, Czesi, Węgrzy - wszyscy deklarowali nam poparcie mierzone czołgami". Stanisław Kania opowiada Wojciechowi Maziarskiemu i Adamowi Michnikowi o zrywie Solidarności i stanie wojennym.
W lipcu 1945 r. 40 tys. czerwonoarmistów ruszyło w lasy augustowskie, żeby wyłapać "bandy AK". Zatrzymali ponad 7 tys. osób, co najmniej 600 wywieźli i zamordowali. Do czasu wojen bałkańskich w latach 90. obława augustowska była największą zbrodnią popełnioną na cywilach w powojennej Europie. Rozmowa z prof. Grzegorzem Hryciukiem.
W latach 50. XX w. siły amerykańskie planowały zrzucić bombę atomową na lotnisko "Iwonicz" nieopodal Krosna. Informacje o tym można odnaleźć w dokumencie odtajnionym przez amerykańskie archiwum.
Niepokornych podporządkowuje; podporządkowanych popycha ku podłości. System represyjny.
Tę historię czyta się jak szpiegowską powieść Johna le Carré. Dwóch amerykańskich historyków w biuletynie CIA ujawniło dotąd nieznanego, a zapewne kluczowego rosyjskiego szpiega w amerykańskim Projekcie Manhattan. Miał kryptonim Godsend, czyli "dar niebios".
Oto wielki fizyk radziecki rzuca wszystko, co osiągnął, rezygnuje ze splendorów i przywilejów. Dla Andrieja Sacharowa aktywność dysydencka była wyborem etycznym, a nie politycznym. Rzadko i za wysoką cenę wpływała na rzeczywistość, ale pomagała zachować przyzwoitość.
- Skarbek fascynowała mnie od zawsze. Narosło wokół niej mnóstwo krzywdzących historii i pomówień. A przecież była szpieżycą z prawdziwego zdarzenia, całkowicie oddaną sprawie, o którą walczyła - mówi Vincent V. Severski, były oficer, pułkownik polskiego wywiadu, autor książek szpiegowskich.
Najważniejszą zaletą filmu Agnieszki Holland "Obywatel Jones" jest to, że prostym językiem przekazuje nieproste, niepokojące myśli.
- Podróż po nieistniejącym kraju z przestarzałym przewodnikiem okazała się sposobem na dotarcie do teraźniejszości - mówi Juliusz Strachota, autor powieści "Turysta polski w ZSRR", finalistki Nike 2019. Rozstrzygnięcie 6 października.
Atak Putina na zachodnie wartości to nic nowego. Nowa jest amerykańska reakcja na ten atak. Jak długo Amerykanie dadzą się prowadzić komuś, kto się z Putinem zgadza?
Nie zadawałem sobie pytań, dlaczego przydrożne hotele i restauracje zdarzają się raz na 300 km, a my śpimy wyłącznie w kabinie i jemy tylko to, co sami sobie ugotujemy.
W Waszyngtonie prezydenta Trumpa nauka jest czymś podejrzanym. Coraz mniej ważne są regulacje dotyczące ochrony środowiska. To wielkie szczęście, że nie spotkała nas jeszcze katastrofa. Na przykład nuklearna
Na ekrany kin wszedł brytyjski film "Tajemnice Joan" z wybitną aktorką Judi Dench w roli tytułowej. Oparty jest na historii prawdziwego sowieckiego szpiega, komunistki Melity Norwood, która rozpoczęła swoją działalność w Anglii w latach trzydziestych XX wieku i dopiero w latach dziewięćdziesiątych została zdemaskowana.
Jego muzyka - przez wiele lat znana w wąskim kręgu - przeżywa renesans. W 2019 r. przypada 100. rocznica urodzin Mieczysława Weinberga, który, jak Chopin, opuścił Warszawę w wieku 20 lat. Między wydarzeniami w Berlinie, Paryżu, Moskwie, Tel Awiwie, Londynie i Waszyngtonie jego utwory zabrzmią w Warszawie - 15 i 16 lutego.
Szczeciński archeolog zrekonstruował plany trzech poradzieckich baz jądrowych w Polsce. Rosjanie zawsze odmawiali ich ujawnienia. Grzegorz Kiarszys posłużył się m.in. materiałami satelitów szpiegowskich CIA oraz techniką, dzięki której odkryto schowane w dżunglach piramidy Majów.
Pod Świętoszowem umowę handlową z Armią Radziecką zawiera proboszcz - wierni dają armii mięso, w zamian żołnierze remontują kościół
Słowa, popularnej w ZSRR, łotewskiej piosenkarki wywołały w Rosji ogromną burzę. Zarzuca się jej zdradę radzieckiej ojczyzny i domaga dożywotniego zakazu występów. Rosyjscy politycy żądają przebadania wszystkich koncertów Vaikule, jakie dała w ostatnich latach w Rosji, i sprawdzenia, czy miała zezwolenie na pracę. Podobna sytuacja była z Madonną, która wypowiedziała się w obronie praw mniejszości seksualnych. Zobaczcie materiał.
W 1986 roku Związek Radziecki rozpoczął szczególny projekt. Jego moduł bazowy został wystrzelony w kosmos 19 lutego, na dwa miesiące przed katastrofą w Czarnobylu. Tak jak i inne starty kosmiczne wysłanie stacji kosmicznej Mir również było objęte tajemnicą. Nie od razu też świat dowiedział się, że ZSRR wygrywa z USA w wyścigu o pierwszeństwo w stałej stacji orbitalnej. Nie wiadomo też było, co się dzieje wewnątrz stacji. Pięć lat później sekrety stacji były już dostępne dla Amerykanów ? Mir był wykorzystywany wspólnie przez Stany Zjednoczone i nowe wtedy państwo ? Rosję. Jak przebiegała współpraca byłych wrogów? Zobacz nowy odcinek "Historyjek" Alicji Bobrowicz i Bartosza T. Wielińskiego.
"Znam wszystkie Wasze numery" to tytuł wydanej właśnie książkowej rozmowy Marii Szabłowskiej z Andrzejem Korzyńskim. Prezentujemy fragment, w którym twórca Franka Kimono i autor muzyki do "Pana Kleksa" wspomina pracę z Sylwestrem Chęcińskim oraz twórcze przygody w Bułgarii, ZSRR, NRD i RFN.
Rosja to ogromny kraj, która w różnych okresach swojego istnienia poprzez eksport płodów rolnych karmiła nawet pół świata. Jednak średnio, co czwarty rok tej historii, był dla jej mieszkańców rokiem wielkiej klęski głodowej. - Właśnie dlatego Rosjanie na chleb mówią "chlebuszek". To zdrobnienie to wyraz miłości do chleba, która wzięła się z głodu, który dotknął wiele pokoleń - wyjaśnia Wacław Radziwinowicz, wieloletni korespondent 'Gazety Wyborczej' w Moskwie. I dodaje, że Rosja ma na koncie ponad 120 ciężkich klęsk głodowych. Kto kultywuje tradycję wypiekania chleba w Rosji? I ile kromek powinno się zamówić do makaronu, a ile do ziemniaków w rosyjskiej restauracji? Oglądaj najnowszy odcinek programu "Rosja incognita".
Książka "Czerwony głód" amerykańsko-polskiej dziennikarki Anne Applebaum została we wtorek uhonorowana prestiżową Nagrodą im. Lionela Gelbera przyznawaną dla najlepszej anglojęzycznej literatury faktu.
Polacy nie rozumieją, jak wielką frustrację w Brukseli budzi Polska - mówi Anne Applebaum w programie 'Świat, którym żyjemy'. Dodaje, że był moment, kiedy wydawało się, że Warszawa będzie jednym z liderów Unii, a teraz jest poczucie, że to była gra i że może PiS jest autentyczną twarzą Polski. Publicystka Washington Post uważa, że pozycja Polski w strukturach międzynarodowych będzie w dużej mierze zależała od wyniku następnych wyborów. 'Nie wiem, jak długo Polska będzie w Unii Europejskiej i w NATO; jeżeli Polacy w kolejnych wyborach znów zagłosują na PiS, to Zachód zapyta, czy w Europie jest nadal miejsce dla Polski' - przewiduje laureatka nagrody Pulitzera. Anne Applebaum odnosi się też do międzynarodowych konsekwencji nowelizacji ustawy o IPN i stanowczo podkreśla, że jeszcze pół roku temu nikt w Stanach Zjednoczonych nie myślał, że Polska jest współodpowiedzialna za obozy koncentracyjne. 'Przez ostatni miesiąc naczytałam się więcej o polskich kolaborantach i o polskiej odpowiedzialności za Holocaust, niż przez całe życie. Ta ustawa przyniosła całkowicie odwrotny efekt.' - mówi publicystka Washington Post w rozmowie z Dorotą Wysocką-Schnepf Anne Applebaum, której najnowsza książka 'Czerwony Głód' weszła właśnie do księgarń, opowiada też o Wielkim Głodzie na Ukrainie, który miał miejsce w latach 1932-33, o znaczeniu Ukrainy i dla Stalina i dla Putina, i o ingerowaniu współczesnej Rosji w wewnętrzną politykę państw Zachodu.
- Książki Anne Applebaum są kluczowe do zrozumienia tego, co się działo w sowieckiej Rosji, z perspektywy kogoś za wielką wodą, czyli z innej pespektywy historycznej. Autorka opisuje hekatombę ofiar, która została złożona na Ukrainie w imię politycznej fiksacji Stalina - zauważa ksiądz Kazimierz Sowa. I dodaje, że ta książka jest ważna również, gdyż przywraca zapomnianą, z perspektywy świata, część historii XX wieku. "Czerwony głód" (oryg. Red Famine) to wstrząsająca opowieść o głodzie na Ukrainie - drugim, po Holocauście, największym akcie zbrodni przeciwko ludzkości w Europie XX wieku. Książka miała swoją światową premierę w październiku 2017 r. W Polsce ukaże się nakładem Wydawnictwa Agora 28 lutego 2018 r. Przełożyły Barbara Gadomska i Wanda Gadomska. W 1929 roku Stalin zainicjował politykę masowej kolektywizacji, która odebrała ziemię milionom chłopów. Efektem był śmiertelny głód w latach 1931-32, który pociągnął za sobą 5 milionów ofiar. Zamiast rozwiązać głodowy problem, Stalin postanowił wykorzystać go do swoich politycznych celów. Anne Applebaum dowodzi, że ponad trzy miliony Ukraińców zmarło z głodu w wyniku przemyślanych, celowych działań i decyzji politycznych Kremla. Wstrząsający "Czerwony głód" rekonstruuje nie tylko polityczne i narodowościowe tło zbrodni, ale pokazuje tragedię ludzi, którzy w ostateczności dopuszczali się aktów kanibalizmu nawet względem własnych dzieci. To także książka o uruchomionej przez Stalina machinie propagandy i dezinformacji mającej na celu zatuszowanie faktu istnienia i skali głodu. Niewątpliwie jest też wciąż aktualnym ostrzeżeniem: politycy są w stanie wykorzystywać kataklizmy do realizowania własnych, podstępnych i zbrodniczych celów.
- Wielu Polaków czytało lub słyszało o Wielkim Głodzie na Ukrainie, ale na ogół tylko powierzchownie. Teraz jest szansa pogłębienia tego tematu, spojrzenia szerzej i mocniej. Niesłychanie potrzebna publikacja, która odsłania koszmarny aspekt życia w sowieckiej Rosji ? zauważa publicysta Tomasz Wołek. I dodaje, że jako historyk z wielkim zainteresowaniem czekał na tę publikację. "Czerwony głód" (oryg. Red Famine) to wstrząsająca opowieść o głodzie na Ukrainie - drugim, po Holocauście, największym akcie zbrodni przeciwko ludzkości w Europie XX wieku. Książka miała swoją światową premierę w październiku 2017 r. W Polsce ukaże się nakładem Wydawnictwa Agora 28 lutego 2018 r. Przełożyły Barbara Gadomska i Wanda Gadomska. W 1929 roku Stalin zainicjował politykę masowej kolektywizacji, która odebrała ziemię milionom chłopów. Efektem był śmiertelny głód w latach 1931-32, który pociągnął za sobą 5 milionów ofiar. Zamiast rozwiązać głodowy problem, Stalin postanowił wykorzystać go do swoich politycznych celów. Anne Applebaum dowodzi, że ponad trzy miliony Ukraińców zmarło z głodu w wyniku przemyślanych, celowych działań i decyzji politycznych Kremla. Wstrząsający "Czerwony głód" rekonstruuje nie tylko polityczne i narodowościowe tło zbrodni, ale pokazuje tragedię ludzi, którzy w ostateczności dopuszczali się aktów kanibalizmu nawet względem własnych dzieci. To także książka o uruchomionej przez Stalina machinie propagandy i dezinformacji mającej na celu zatuszowanie faktu istnienia i skali głodu. Niewątpliwie jest też wciąż aktualnym ostrzeżeniem: politycy są w stanie wykorzystywać kataklizmy do realizowania własnych, podstępnych i zbrodniczych celów.
Państwo przyznaje paszporty, państwo przyznaje obywatelstwo, bo to ono jest właścicielem obu - oto sowiecki sposób myślenia. Ale nie jest to problem tylko postsowiecki: na świecie dotyka on około 10 milionów ludzi
Prezydent Łotwy Raimonds Vejonis podpisał w czwartek ustawę "O statusie uczestnika II wojny światowej". Nowe przepisy nadają status kombatanta nie tylko Łotyszom, którzy walczyli w szeregach Armii Czerwonej, ale również tym, którzy walczyli w szeregach formacji proniemieckich.
Amerykański portal The Daily Beast opublikował liczący 108 stron podręcznik KGB dla adeptów wywiadu, z którego - jak mówią eksperci - Rosja korzysta do dziś. Podstawowa reguła? Każdy obcokrajowiec w Rosji ma być poddany inwigilacji i badany pod kątem przydatności wywiadowi.
Władze Białorusi wciąż poszukują sposobu na pogodzenie sowieckich sympatii z potępieniem stalinowskich represji.
Znana litewska pisarka Ruta Vanagaite oskarżyła legendarnego dowódcę tamtejszego podziemia Adolfasa Ramanauskasa "Vanagasa" o współpracę z sowiecką bezpieką. Skandal wymusił na pisarce wycofanie oskarżeń.
Kult bolszewickiej rewolucji nie ma być może na Białorusi takiego rozmachu, jaki osiągał w czasach ZSRR, ale pozostaje nieusuwalnym i nadzwyczaj ważnym elementem rzeczywistości.
Podobnie jak Polska, również Czechy mają swoich wygnańców z "czeskich Kresów", czyli Rusi Podkarpackiej, którą w 1945 r. Praga musiała oddać stalinowskiemu Związkowi Radzieckiemu. Ponad 70 lat od zakończenia wojny wciąż nie rozwiązano kwestii zadośćuczynienia tym ludziom i ich potomkom.
Kraj Rad był samowystarczalny. Rosja Putina głównie kupuje. A wielka armia Putina to nie-Rosjanie, niechrześcijanie, niepiśmienni plus rakiety, które produkowali ukraińscy specjaliści, więc nie wiadomo, czy odpalą. Z czym do ludzi?
Jelena Bonner umiała ocalić siebie i odbudować własny los. Potwór zrujnował jej życie, ale nie umiał okaleczyć jej duszy. Taka była zmarła sześć lat temu obrończyni praw człowieka - z cyklu "Adam Michnik poleca"
Oblubienicą Lenina była Rewolucja, i tylko ona. Ale nagle pękły wszystkie tamy. Piękna Inessa Armand, ze swymi gęstymi włosami i seksownymi ustami, stała się dla niego uosobieniem Rewolucji.
1 kwietnia zmarł Jewgienij Jewtuszenko, ostatni z plejady "Wielkich Sześćdziesiętników", bodajże najbardziej znany na świecie poeta radziecki, autor ponad 150 tysięcy wierszy i kilku nieśmiertelnych aforyzmów ("Poeta w Rosji to więcej niż poeta"). Samokrytycznie mówił, że ponad połowy swoich utworów nie przedrukowałby ponownie.
Aleksander Zemlianiczenko - obecnie szef fotograficznego oddziału agencji Associated Press w Moskwie - zaczął fotografować dla AP, gdy Związek Radziecki chylił się ku upadkowi. Fotografie Zemlianiczenki to kronika 25-letniej Rosji powstałej na gruzach ZSRR.
Na cmentarzu wojennym w Chojnie pochowanych będzie we wtorek 46 żołnierzy Armii Czerwonej, którzy zginęli w 1945 r. na Pomorzu Zachodnim.
Eksplozja nastąpiła na godzinę przed planowanym przejazdem kawalkady z limuzyną wiozącą przywódcę ZSRR Nikitę Chruszczowa i jego gospodarza Władysława Gomułkę. Bomba była w koronie drzewa przy ul. Armii Czerwonej w Zagórzu, dziś dzielnicy Sosnowca. Był 15 lipca 1959 r. Dwa lata później w Sosnowcu znów wybuchła bomba - celem byli Gomułka i Edward Gierek.
W styczniu zapraszamy na Replikę 2. Festiwalu Filmów Rosyjskich - SPUTNIK NAD GLIWICAMI. Podczas 10 dni widzowie będą mieli okazję zapoznać się z najnowszymi pozycjami tej kinematografii, zrealizowanymi w ciągu kilku ostatnich lat. Znajdą się wśród nich bardzo różne gatunkowo tytuły, zarówno lżejsze, jak poważniejsze, nagradzane i docenione na światowych festiwalach filmowych. Kilka z nich będzie miało swoje premiery w Gliwicach.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
