Jak Google kupiło Cegłę, czyli historia Motoroli

Początki Motoroli sięgają 1928 r., gdy na West Harrison Street w Chicago inżynier Paul Galvin otworzył fabrykę Galvin Manufacturing Corp., która stała się jedną z najbardziej innowacyjnych firm na świecie. Pierwszy sukces przyszedł w 1930 r., gdy GMC stworzyło prototyp pierwszego powszechnie dostępnego radia samochodowego. Galvin wyposażył w wynalazek swojego studebakera, zainstalował specjalny głośnik pod maską i pojechał 800 mil do Atlantic City na doroczny zjazd Stowarzyszenia Producentów Radia. Zaparkował samochód pod budynkiem konferencji, włączył muzykę i zgodnie z oczekiwaniami stał się główną atrakcją zjazdu.
Model 5T71 kosztował nieco ponad 100 dol. W tym czasie radia nie były od razu montowane w autach - klienci musieli je kupować osobno.
Do promocji nowego wynalazku Galvin wykorzystywał nazwę Motorola mającą podkreślać związki firmy z motoryzacją i dźwiękiem. Końcówka "ola" nawiązywała do słowa ''victrola'' - popularnego wówczas określenia radia pochodzącego od nazwy producenta adapterów Victor Talking Machine Company. Marka Motorola przyjęła się powszechnie i w 1947 r. została zarejestrowana jako oficjalna nazwa firmy.

Kolejnym dużym sukcesem Motoroli było stworzenie w 1940 r. pierwszego radiotelefonu nazwanego walkie talkie. Tak, Motorola odpowiada za te słynne krótkofalówki, którymi kilkanaście lat temu wielu z was bawiło się jako dzieci. Jednak w momencie powstania wynalazek przysłużył się amerykańskim żołnierzom podczas II wojny światowej - 50 tys. aparatów SCR-300 wykorzystywanych było m.in. podczas walk w Europie i na Pacyfiku.

Jednym z głównych twórców SCR-300 był Polak Henryk Magnuski (na zdjęciu). Absolwent Politechniki Warszawskiej, po studiach znalazł zatrudnienie w Państwowych Zakładach Tele i Radiotechnicznych, gdzie pracował przy aparaturze radiowej dla wojska. W czerwcu 1939 r. wyjechał do Nowego Jorku, aby zapoznać się z najnowszymi wynalazkami zza oceanu. Powrót do kraju uniemożliwił mu wybuch wojny, dlatego podjął pracę w Motoroli, gdzie od razu otrzymał bardzo odpowiedzialne zlecenie.
Czasu na realizację wojskowego zamówienia było bardzo niewiele.
''Testowaliśmy nasz prototyp w laboratorium i na kilka dni przed terminem byliśmy gotowi - wspominał po latach współtwórca SCR-300 Andy Affrutni. - Oddaliliśmy się od siebie na osiem mil - dwa razy dalej, niż wymagało wojskowe zlecenie. Henry był na dachu budynku przy Augusta Boulevard, a ja na parkingu przy lesie Thatcher Woods. Marconi i Bell nie mogli czuć się lepiej, kiedy wypróbowywali swoje wynalazki, niż ja, gdy usłyszałem głos Henry'ego, który pytał mnie z polskim akcentem z Augusta Boulevard: ''Ondy, czy mnie słyszysz??'' - wspominał.

Magnuski został po wojnie odznaczony za zasługi dla amerykańskiej obronności. Był też wśród pierwszych osób włączonych do Galerii Sław Inżynierów Stanu Illinois

Po wojnie amerykański koncern rozwijał produkcję radioodbiorników do samochodów, wciąż jednak aktywnie poszukiwał nowych produktów. W 1956 r. inżynierowie z Motoroli zaprezentowali pierwszego w historii pagera, wielkiego poprzednika telefonu komórkowego. Urządzenie, które prawdziwą popularność osiągnęło dopiero w latach 90., już kilkadziesiąt lat wcześniej wykorzystywane było w nowojorskich szpitalach. Pagery Motoroli miały zasięg 40 km, a lekarze za otrzymywanie wiadomości płacili 12 dol. miesięcznie.
Motorola od lat 60. była aktywna także na rynku odbiorników telewizyjnych. W 1960 r. zaprezentowała pierwszy bezprzewodowy przenośny telewizor. Dużym przebojem stał się kolorowy telewizor Quasar wyprodukowany w 1967 r. Model ten reklamowany był jako wyjątkowo łatwy w naprawie - wszystkie części zamienne mieściły się w szufladkach pod kineskopem. W 1974 r. Motorola sprzedała swój dział produkcji telewizorów japońskiemu gigantowi elektroniki Panasonic.

W reklamach przedstawiciele Motoroli lubią podkreślać, że ich firma była na Księżycu razem z pierwszym człowiekiem. 20 lipca 1969 r. na powierzchni Srebrnego Globu wylądowała rakieta z misji Apollo 11. Słynne słowa Neila Armstronga: ''To mały krok dla człowieka, lecz wielki dla ludzkości'' były słyszane na Ziemi właśnie dzięki transponderowi radiowemu wyprodukowanemu przez Motorolę. W czerwcu 2009 r. Motorola wypuściła na rynek telefon AURA Celestial Edition wykonany z niezwykle kosztownych materiałów i zawierający m.in. w formie dźwiękowej nagranie z lądowania człowieka na Księżycu. Pierwszy egzemplarz modelu przekazany został oczywiście Armstrongowi.

Powoli dochodzimy do wynalazku, który najmocniej rozsławił Motorolę na świecie. Ideę telefonii komórkowej przedstawili już pod koniec lat 40. pracownicy Bell Laboratories, jednak jako pierwsza swoją komórkę stworzyła Motorola. Wyścig z konkurencją wygrał dla niej inżynier Martin Cooper (na zdjęciu). Stworzony przez niego prototyp zaprezentowany został 3 kwietnia 1973 r. i ważył 0,8 kg.
Prezentacja nowego wynalazku przed Federalną Komisją Łączności odbyła się na ulicach Nowego Jorku na oczach przypadkowych gapiów. Pierwsze połączenie wykonał Cooper do Jola Fishera, szefa działu badań w konkurencyjnym Bell Labs. Po krótkiej rozmowie inżynier przekazał włączony telefon dziennikarzom, aby mogli upewnić się, że całe wydarzenie nie jest oszustwem.

Telefon komórkowy trafił do powszechnej sprzedaży dopiero 11 lat później. Przez ten czas Motorola zainwestowała w rozwój nowej technologii ponad 100 mln dol.
Pierwszy model dostępny na rynku nosił nazwę DynaTAC, a z racji rozmiarów (33 x 4,5 x 9 cm) nazywany był pieszczotliwie "cegłą".
Przez pierwszy telefon komórkowy można było rozmawiać bez ładowania przez 30 minut, bateria w stanie spoczynku wystarczała na 8 godzin, a jej ładowanie trwało 2 godziny dłużej. Można było w nim zapisać 30 numerów telefonicznych.
Telefony DynaTAC pobudziły masową wyobraźnię. To właśnie takim modelem posługuje się Gordon Gekko w oscarowym filmie "Wall Street", używa go także Patrick Bateman, bohater "American Psycho". Po latach w model DynaTAC wyposażyli głównego bohatera twórcy popularnej gry "GTA Vice City".

Telefonia komórkowa rozwijała się powoli. Amerykańska sieć przekroczyła milion użytkowników dopiero w 1988 r., pięć lat po debiucie DynaTAC. Głównymi przeszkodami były wysoka cena aparatów i ich nieporęczne rozmiary.
Kolejne modele Motoroli - zaprezentowany w 1989 r. i ważący 300 g model MicroTAC oraz debiutujący w 1996 r. StarTAC - ustalały nowe rekordy miniaturyzacji. Szczególne wrażenie na klientach zrobił ten drugi model, ważący niespełna 88 g.

- To pierwszy osobisty telefon komórkowy - wypowiadał się o ważącym 300 g MicroTAC Jim Bernhart, ówczesny wiceprezes Motoroli. Zaskakującym pomysłem było wyposażenie telefonu w fałszywą wysuwaną antenę. Nie pełniła ona żadnych funkcji praktycznych, ponieważ model wyposażony był w antenę wewnętrzną. Plastikowa atrapa została dodana do MicroTAC-ów po badaniach fokusowych, w których Amerykanie wypowiedzieli się jednoznacznie: telefon musi mieć widoczną antenę!

Największym komercyjnym sukcesem Motoroli okazał się wprowadzony w 2004 r. cieniutki telefon RAZR V3 o grubości zaledwie 13,9 mm. Model sprzedał się w 130 mln egzemplarzy, co jest czwartym wynikiem wszech czasów. Ku radości producenta model ten szybko stał się niezwykle modnym gadżetem, z którym chętnie pokazywały się publicznie gwiazdy, m.in. Paris Hilton i Maria Szarapowa.
- To było coś wspaniałego: patrzeć na Toma Cruise'a i inne gwiazdy używające naszych telefonów - wspomina Edward J. Zander, dyrektor Motoroli w latach 2004-08, w rozmowie z Bloombergiem. - Dziś z tym samym zadziwieniem obserwuję, jak wiele znanych osób posługuje się iPhone'ami.
Telefony z serii RAZR cieszyły się popularnością także po zaprzestaniu ich produkcji. W styczniu 2009 r. z takim modelem zauważony został premier Holandii Jan Peter Balkenende. Telefon RAZR trafił też jako jeden z pionków do gry "Monopoly Here & Now".

RAZR był ostatnim ogromnym sukcesem Motoroli, choć pozycję rynkową zaczęła tracić wcześniej - już w 1998 r. nowym liderem w branży telefonów komórkowych została Nokia. Poza ścisłą czołówkę producentów amerykańska firma wypadła jednak dopiero kilka lat temu wraz z nadejściem ery smartfonów. Od 2008 r. dział odpowiadający za telefonię komórkową przynosił w Motoroli straty, a bazujące na systemie Android telefony, mimo że zbierały dobre recenzje, cieszyły się popularnością głównie w Stanach Zjednoczonych.
- Motorola przegapiła przejście z technologii 2G do 3G, przejście do telefonów z usługami i aplikacjami - przyznał po latach Greg Brown, były dyrektor generalny firmy.

Aby skuteczniej konkurować na rynku, koncern został w styczniu 2011 r. podzielony na dwie części - zajmującą się telefonią komórkową oraz produkcją dekoderów do telewizorów Motorola Mobility Holdings Inc. i Motorola Solutions, która realizuje zlecenia rządowe i biznesowe, m.in. na produkcję policyjnych systemów radiowych czy czytników kodów kreskowych.
Głównym zadaniem, jakie stanęło przed Motorola Mobility, było przeciwstawienie się ekspansji Apple'a, jednak spółka wciąż borykała się z kłopotami. - Po odłączeniu telefonii komórkowej od reszty firmy spółce było trudniej przetrwać na rynku, ponieważ straciła zaplecze w postaci większej korporacji - tłumaczył w rozmowie z Bloombergiem Edward J. Zander. Wykupienie przez Google'a nastąpiło więc w dobrym dla firmy momencie.
- Telefonia komórkowa to trudny biznes - wyjaśnił Zander dziennikarzowi Bloomberga. - Trochę przypomina branżę muzyczną. Musisz wciąż produkować przeboje.
Zaprezentowane w tym roku smartfony Atria 4G i tablet Motorola Xoom spotkały się z życzliwymi recenzjami ekspertów. Pytanie, czy pokazywać się z nimi będą gwiazdy Hollywood, a wraz z nimi miliony klientów, pozostaje otwarte.

Zdjęcia: Motorola Mobility