Albańczycy za swoją naiwność zapłacili najwięcej. Na początku lat 90. w Albanii istniało kilka takich piramid finansowych. Blisko 2/3 ludności całego kraju ulokowało swoje oszczędności w takich inwestycjach. Łączna wartość strat szacowana była na ok. 1,5 mld dol., czyli równowartość rocznego dochodu narodowego tego kraju.
Konsekwencje upadku piramid okazały się katastrofalne. Albania popadła w ruinę, a desperacja Albańczyków doprowadziła do krwawych rozruchów, w których zginęło ok. 2 tys. osób. Jednym ze współodpowiedzialnych za ten krach gospodarczy był ówczesny prezydent kraju Sali Berisha, który został zmuszony do ustąpienia w 1997 r.
Na zdjęciu powyżej tłum ludzi przed filią banku handlowego po bankructwie piramid finansowych, zaś poniżej jeszcze szczęśliwi Albańczycy na wiecu Partii demokratycznej przed I turą wyborów w Albanii w 1991 r. Fot. Tomasz Wierzejski / AG
Pomimo powszechnie panującej w latach 90. wśród Rosjan nieufności, kraj ten okazał się podatnym gruntem na stawianie piramid finansowych. Chociaż rosyjskie piramidy nie doprowadziły gospodarki do totalnej ruiny, to niewątpliwie mocno ją nadwerężyły.
W latach 1989-97 na eksplozji piramid finansowych Rosjanie stracili przeszło 1,5 mld dol. Największą była korporacja MMM - słynnego tria Siergieja i Wiaczesława Mawrodich oraz Mariny Murwiewej. W 1993 r., gdy Rosja borykała się z hiperinflacją, a ludność po długim okresie komunizmu zachłysnęła się nadzieją na duży i szybki zarobek, trio MMM zbudowało konsorcjum obiecujące zysk w wysokości 1 tys. proc. rocznie. Oszuści w szczytowym punkcie działalności zarabiali blisko 11 mln dziennie. Proceder został wykryty i firma MMM została zamknięta w 1994 r.
Na zdjęciu Sergei Mavrodi
W Rumunii skala zniszczeń po upadku piramid finansowych w porównaniu z Albanią była mniejsza, niemniej jednak gospodarce tego kraju nie udało się uniknąć katastrofalnych skutków. Na początku lat 90. w Rumunii było kilka piramid, lecz największym oszustem okazał Ioan Stoica, który na swą firmę Caritas nabrał blisko 3 mln osób, czyli 1/6 ludności kraju.
W latach 1992-93, kiedy w Rumunii szalała galopująca inflacja (300 proc.), Stoica proponował astronomiczne oprocentowanie. Zainwestowany kapitał miał zostać pomnożony ośmiokrotnie w ciągu trzech miesięcy. Szacuje się, że w wyniku załamania się tej piramidy w 1993 r. Rumuni stracili blisko 1,4 bln lei (ok. od 1 do 5 mld dol.), równowartość 20 proc. rządowych wydatków. Ówczesny prezydent Rumunii Ion Iliescu, zdawał sobie sprawę z powagi sytuacji, ale obawiając się narodowej rewolucji, nie interweniował w działalność piramid pożyczkowych takich jak Caritas.
Na zdjęciu rumuńscy powstańcy oddają hołd ofiarom tajnej policji Securitate (grudzień 1989)
Na wielkich przekrętach finansowych lat 90. setki milionów dolarów stracili również Amerykanie. Chociaż skala strat spowodowana przez poszczególne piramidy, które w tych latach w Stanach Zjednoczonych rosły jak grzyby po deszczu, jest niewątpliwe mniejsza niż straty, jakie ponieśli inwestorzy na piramidzie Madoffa (ok. 50 mld dol.) - największym w dziejach Amerykanów oszustwie finansowym.
Amerykanie nie uczą się niestety na błędach. Dopiero kryzys finansowy ostatnich lat wykrył, jak bardzo Stany Zjednoczone są opanowane przez piramidy finansowe. W 2008 r. na terenie całego kraju wykryto ich 13, zaś w 2009 r. - 15. Każda o wielkości od kilku do kilkudziesięciu milionów dolarów. Ich wysyp powiększył jedynie skalę kryzysu.
Choć w latach 90. gospodarki Austrii i Szwajcarii miały się dobrze, to wysyp piramid finansowych nie ominął również tych dwóch krajów. Blisko 100 tys. austriackich i szwajcarskich inwestorów straciło ok. 1,6 mld dol. na inwestycjach w piramidy finansowe. Ich skala nie była tak duża jak w przypadku Albanii czy USA, ale nie da się ukryć, że oszustwa dały w kość niejednemu szwajcarskiemu portfelowi.
Za największą piramidę uznaje się The European Kings Club, założoną w 1991 r. przez parę oszustów Damara Bertges i Hans Günther Spachtholz. Firma upadła w 1994 r.
Na zdjęciu ulica w centrum Genewy.
Historia hiszpańskich piramid finansowych zaczyna się w latach 90., a kończy w 2004 r. Co prawda do ruiny tego kraju nie doszło, ale skala oszustwa pozbawiała wielu Hiszpanów oszczędności życia.
Spółka Fórum Filatelico i Afinsa obsługująca dwa fundusze inwestycyjne pogrzebała 3,5 mld euro oszczędności ponad 350 tys. osób. Mechanizm zaczął się niewinnie, bo początkowo roczny zysk nie był kosmiczną wartością 6-12 proc. w skali roku - niewiele powyżej średnich rynkowych stóp zwrotu (3 proc.). W momencie upadku na koniec 2004 r. Fórum było niewypłacalne na blisko 2,4 mld euro. Była to jedna z większych afer finansowych w tym kraju.
Na zdjęciu policjanci pilnują biura firmy Fórum Filatélico przed oszukanymi Hiszpanami.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze