Ambicją polskiej polityki rozwoju powinno być doścignięcie w najbliższym dwudziestoleciu państw rozwiniętych. Miarami sukcesu rozwoju Polski w 2030 roku będą:
1. Demograficzne, makroekonomiczne i instytucjonalne fundamenty rozwoju
- W obszarze wzrostu i konkurencyjności:
- wzrost długookresowego tempa wzrostu z 4,3% dziś do co najmniej 5% na przestrzeni całego okresu 2009-2030,
- zwiększanie długookresowej stopy inwestycji z 18% PKB dziś do co najmniej 25%, w tym inwestycji w maszyny i urządzenia do co najmniej 17% w 2030 roku,
konsekwentny wzrost udziału produktów high-tech w eksporcie do 40% oraz osiągnięcie co najmniej 25-procentowego udziału w PKB gałęzi gospodarki opartych na korzystaniu z technologii teleinformatycznych,
- miarą sukcesu dyfuzji nowych technologii, jakie wejdą do użycia w ciągu nadchodzących dwóch dekad, będzie brak zapóźnień Polski wobec innych państw europejskich w ich użytkowaniu oraz brak grup społecznych wewnątrz kraju, które będą dotknięte wykluczeniem z korzystania z nowych technologii
wzrost stopy oszczędności krajowych w adekwatny sposób do wzrostu stopy inwestycji, tak aby od 2015 roku możliwe było trwałe utrzymanie defi cytu na rachunku bieżącym poniżej 3% PKB, a po 2025 roku jego zrównoważenie,
- utrzymanie inflacji w granicach 1-4% rocznie i całkowita eliminacja strukturalnego składnika deficytu sektora finansów publicznych (cykliczne zrównoważenie SFP).
- W obszarze sytuacji demograficznej:
- zwiększenie dzietności do poziomu co najmniej 1,6 dziecka przypadającego na jedną kobietę między 15. a 45. rokiem życia,
- zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn oraz wydłużenie go - wraz z poprawiającą się kondycją zdrowotną polskich seniorów - z odpowiednio 60 i 65 lat dziś do co najmniej 67 lat w 2030 roku,
- spadek relacji liczby osób w wieku 15 lat i więcej, które są aktywne zawodowo, do liczby osób biernych z obecnego poziomu 1,7 do poziomu 1,1-1,2,
- zrównanie do 2030 roku przeciętnego trwania życia kobiet i mężczyzn z analogicznymi wielkościami w najwyżej rozwiniętych państwach Europy oraz osiągnięcie sytuacji, w której przynajmniej 90% trwania życia będzie życiem w zdrowiu (obecnie jest to 86% dla mężczyzn i 84% dla kobiet),
- zwiększenie udziału wydatków systemu emerytalnego na emerytury o charakterze aktuarialnie zbilansowanym z mniej niż 1% dziś do ponad 70% w 2030 roku,
eliminacja nadumieralności, w szczególności mężczyzn w wieku 30-59 lat, w porównaniu ze średnią UE27 (w 2006 roku nadumieralność w Polsce wynosiła niecałe 70% tej średniej).
- W obszarze rynku pracy:
- utrzymanie przeciętnie w cyklu koniunkturalnym stopy bezrobocia poniżej 5%,
- zwiększenie stopy zatrudnienia dorosłej ludności w aktualnym wieku produkcyjnym (15-64) z 60% dziś do co najmniej 75% w 2030 roku, a w wypadku osób niepełnosprawnych co najmniej do poziomu 40%,
- osiągnięcie przez wskaźnik zatrudnienia kobiet poziomu zbliżonego do poziomu wskaźnika zatrudnienia mężczyzn we wszystkich grupach wiekowych,
- zaangażowanie co najmniej 20% ludności dorosłej w kształcenie ustawiczne,
- osiągnięcie wysokiej elastyczności rynku pracy widoczne w szybkości reakcji bezrobocia na pierwsze sygnały ożywienia gospodarczego po okresie kryzysu.
- W obszarze sprawnego państwa:
- skrócenie średniego czasu postępowań sądowych do standardów obowiązujących w krajach o podobnym systemie prawnym, takich jak Niemcy i Austria,
- zwiększenie efektywności wydawania środków na wymiar sprawiedliwości, tak by dostosować tę efektywność do poziomu w krajach o podobnym systemie prawnym,
- zapewnienie dostępności pomocy prawnej (zarówno odpłatnej, jak i nieodpłatnej) dla każdej osoby jej potrzebującej na etapie przedsądowym i sądowym,
- wzrost pozytywnych ocen wymiaru sprawiedliwości z 9% dziś do 50% w 2030 roku.
2. Produktywność, mobilność i adaptacyjność gospodarki
- W obszarze potencjału infrastruktury:
- zwiększenie udziału linii kolejowych dostosowanych w ruchu pasażerskim do prędkości powyżej 121 km/h z 3% do 20% oraz powyżej 161 km/h z 0% do 8%,
- zwiększenie przeciętnej prędkości pociągów międzyaglomeracyjnych z 85 km/h do 130 km/h w 2030 roku,
- zwiększenie wskaźnika gęstości autostrad z 2,4 do 6,4 km/1000 km2 oraz gęstości dróg szybkiego ruchu z 3,8 do 23 km/1000 km2,
- zwiększenie liczby pasażerów transportu lotniczego rocznie do poziomu przekraczającego liczbę ludności o co najmniej 20% - dzięki poprawie dostępności obszaru Polski drogą powietrzną oraz poprawie połączeń transportowych lotnisk z miastami,
- w 2030 roku pełny zasięg usług szerokopasmowych o jakości (przepustowość, cena) odpowiadającej normom europejskim na terenie całego kraju,
penetracja infrastruktury teleinformatycznej umożliwiająca przesył danych na poziomie spełniającym obowiązujące na świecie normy technologiczne powinna w 2030 roku wynosić co najmniej 75%.
- W obszarze bezpieczeństwa energetyczno-klimatycznego:
- wzrost efektywności energetycznej o 20% i obniżenie energochłonności gospodarki w Polsce do poziomu UE15 z 2005 roku,
- zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w strukturze wytwarzania energii do poziomu 20% i osiągnięcie celu 50% redukcji emisji CO2,
- budowa i modernizacja połączeń transgranicznych pozwalających na zwiększenie wymiany energii elektrycznej do 15% jej krajowego zużycia w 2015, 20% do 2020 i 25% do 2030 roku,
- zmniejszenie awaryjności krajowego systemu przesyłowego o 50%,
- zwiększenie pojemności magazynowej przeznaczonej do przechowywania gazu ziemnego do 3,8 mld m3 i paliw płynnych do ponad 12 mln m3,
- uruchomienie i realizacja projektów inwestycyjnych zapewniających dwukrotne zwiększenie potencjału mocy wytwórczych energii elektrycznej do 2030 roku,
- budowa co najmniej dwóch elektrowni atomowych, w tym uruchomienie pierwszej z nich do 2020 roku,
- dywersyfikacja źródeł energii pochodzącej z gazu ziemnego i źródeł samego gazu, zwiększenie możliwości pozyskania gazu krajowego oraz osiągnięcie poziomu 30% udziału gazu LNG dostarczanego przez gazoport (od 2,5 mld m3 do 10 mld m3).
- W obszarze gospodarki opartej na wiedzy i rozwoju kapitału intelektualnego:
- upowszechnienie korzystania z Internetu do poziomu bliskiego 100%,
- zapewnienie wszystkim dzieciom dostępu do wczesnej edukacji w przedszkolach wobec stanu obecnego, gdy do przedszkoli uczęszcza ok. 60% dzieci w miastach i ok. 20% na wsi,
- poprawa wyników polskich uczniów w dziedzinie nauk przyrodniczych i matematyki, tak aby Polska znalazła się pod tym względem wśród 10 najlepszych krajów OECD (w programie PISA); obecnie w obu tych dziedzinach wiedzy polscy uczniowie osiągają wyniki poniżej średniej OECD,
- zwiększenie odsetka studentów na kierunkach inżynieryjno-technicznych i matematyczno-informatycznych z obecnych 13,5% do około 20% w 2030 roku,
- zwiększenie nakładów na B&R do 4% PKB rocznie, z czego conajmniej 2% powinno pochodzić ze środków prywatnych,
- zmniejszenie odsetka naukowców pracujących w sektorze publicznym z obecnego poziomu 92% do 60% i odpowiednio wzrost odsetka naukowców zatrudnionych w sektorze prywatnym z 8% do 40%,
- wzrost liczby patentów uzyskiwanych przez obywateli polskich w Europejskim Urzędzie Patentowym z 4 do 40 patentów na 1 mln mieszkańców, a także wzrost udziału w światowej puli tzw. patentów triady (ochrona na terenie USA, Europy, Japonii) - z ok. 0,02% obecnie do co najmniej 0,4% w 2030 roku,
- zwiększenie odsetka polskich prac naukowych w puli cytowań z ok. 0,5% obecnie do 3% w 2030 roku, a także podniesienie udziału polskich autorów w grupie najwyżej cytowanych publikacji na świecie z 2 do 10 na 4000 naukowców.
3. Społeczny wymiar rozwoju i warunki do jego dyfuzji
- W obszarze solidarności i spójności regionalnej:
- osiągnięcie przez najuboższe polskie regiony 60% przeciętnego PKB na mieszkańca w krajach UE27 (obecnie jest to około 40%),
- zwiększenie współczynnika urbanizacji do około 75% z obecnych 61%,
- zwiększenie odsetka mieszkańców kraju zamieszkujących na terenach, z których dotarcie do ośrodków wojewódzkich transportem drogowym i kolejowym zajmuje nie więcej niż
60 minut, do wartości zbliżonej do 100% (obecnie jest to odpowiednio 60 i 70%),
- upowszechnienie opieki przedszkolnej na obszarach wiejskich i objęcie nią w skali kraju 100% dzieci w wieku od 3 do 5 lat (obecnie 20% na wsi i 60% w miastach),
- spadek udziału zatrudnionych w rolnictwie do poziomu około 5% (z obecnego ok. 15%) oraz wzrost udziału w dochodach wiejskich gospodarstw domowych dochodów z pracy poza rolnictwem do 50%,
- wzrost międzynarodowego znaczenia polskich miast w europejskiej sieci metropolii; używając terminologii ESPON, pożądane jest, by Warszawa stała się silnym metropolitalnym obszarem wzrostu (MEGA), a Poznań, Łódź, Wrocław, Kraków, Trójmiasto i aglomeracja śląska - MEGA średniej rangi (obecnie Warszawa jest uznawana za ośrodek średniej rangi, a pozostałe wymienione miasta - za słabe MEGA).
- W obszarze spójności społecznej:
- zmniejszenie relatywnego poziomu ubóstwa o 8 punktów procentowych ogółem i o 15 w wypadku rodzin z więcej niż trójką dzieci,
- zwiększenie poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych o 20-30 punktów procentowych (w szczególności na otwartym rynku pracy),
osiągnięcie stanu, w którym odsetek osób niepełnosprawnych kończących wyższą uczelnię będzie stanowił 50% osób pełnosprawnych (według wskaźnika skolaryzacji brutto, czyli odsetka młodzieży kończącej studia wyższe co najmniej na poziomie licencjatu w stosunku do ogółu młodzieży w tej grupie wiekowej),
- lepsze adresowanie transferów społecznych skierowanych do osób ubogich uwidocznione zwiększeniem z 10 do 30% całkowitej sumy trafiającej do 10% najuboższych gospodarstw domowych,
- niedopuszczenie do wzrostu ryzyka ubóstwa wśród osób powyżej 65. roku życia.
- W obszarze kapitału społecznego:
- zwiększenie poziomu zaufania między ludźmi do 35-40% (według danych CBOS),
- podwojenie wartości indeksu aktywności obywatelskiej do 26-30% (według indeksu Center for Democracy and Civil Society),
- zwiększenie stałej frekwencji wyborczej w wyborach parlamentarnych i prezydenckich do poziomu powyżej 60%,
- zmniejszenie różnic w liczbie organizacji pozarządowych na 10 tys. mieszkańców i osiągnięcie w skali całego kraju poziomu ok. 20 organizacji na 10 000 mieszkańców,
- zmniejszenie odsetka obywateli nieuczestniczących w kulturze z obecnych 60% do 30% w 2030 roku,
- zwiększenie wkładu sektora kultury w PKB do poziomu 5-6% PKB; maksymalne zwiększenie dostępu do zasobów dziedzictwa kulturowego dzięki ich pełnej digitalizacji i udostępnieniu publicznie w postaci cyfrowej
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. Zrezygnować możesz w każdej chwili.
