Startują pracownicze plany kapitałowe. Pracownik może zaoszczędzić z pomocą pracodawcy

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom PPK

Pracownicze plany kapitałowe to dobrowolny program długoterminowego oszczędzania skierowany do pracowników, ale wpłaty pochodzić będą też od pracodawcy oraz państwa (z Funduszu Pracy).

- Za stworzenie programu PPK w firmie oraz jego obsługę odpowiedzialny jest pracodawca. To on ma obowiązek zawarcia w imieniu i na rzecz pracowników umowy o prowadzenie PPK, musi też dbać o ich interesy, dzięki czemu pracownik nie musi przejmować się żadnymi kwestiami formalnymi – mówi Magdalena Pacan, konsultant systemów Comarch ERP oferujących aplikację do obsługi PPK.

Korzyścią dla pracownika jest to, że na jego kapitał składa się również prawodawca, a 20 zł miesięcznie dodatkowo dopłaca państwo.

- Przy bardzo niskich kosztach pracownik ma już na wejściu blisko 100 proc. więcej, niż wpłacił. Pracownicy dzięki PPK zyskują więc bardzo dobrą podstawę do budowania kapitału na przyszłość -  podkreśla Łukasz Bugaj, menedżer komunikacji inwestycyjnej w Axa.

Dodatkowa emerytura 

Głównym celem PPK jest zapewnienie dodatkowych środków na emeryturze. Po ukończeniu 60. roku życia oszczędzający będą mogli zdecydować się na jednorazową wypłatę całości pieniędzy albo tylko jednej czwartej, a reszty co miesiąc przez co najmniej 10 lat.

- Ponadto ustawa przewiduje szczególne sytuacje życiowe, w których zgromadzone oszczędności będzie można wypłacić przed ukończeniem 60. roku życia – przypomina Magdalena Pacan.

Są to takie sytuacje jak choroba pracownika, jego dziecka lub małżonka. W takich przypadkach pracownik będzie mógł podjąć jedną czwartą oszczędności bez podatku czy innych uszczupleń. Będzie mógł również skorzystać ze zgromadzonych w PPK pieniędzy, przeznaczając je na wkład do kredytu mieszkaniowego czy na zakup mieszkania. Na zwrot tych pieniędzy na rachunek w PPK będzie miał aż 15 lat.

Możliwe jest też zrezygnowanie z PPK bez podawania istotnej przyczyny, ale wiąże się to z utratą części środków.

- Jeśli pracownik nagle zrezygnuje z PPK, straci wprawdzie dopłaty od państwa w wysokości 240 zł rocznie, ale dostanie do ręki ponad połowę więcej, niż sam wpłacił, ponieważ do jego wpłat zostaną doliczone te od pracodawcy. Nie zmieni tego konieczność zapłacenia 19-proc. „podatku Belki”, a więc od zysków z oszczędności, ale nie od nich samych – wyjaśnia Marcin Żółtek, szef projektu "Emerytura"  odpowiedzialny w Grupie PZU za PPK.

Jednocześnie 30 proc. wpłat od pracodawcy, jako składki emerytalne, trafi na konto pracownika w ZUS, ale to także będą pieniądze pracujące na jego przyszłą emeryturę.

Pracownik nie musi obawiać się utraty oszczędności ani skomplikowanych procedur, jeśli zmienia pracę.

- Zmieniając pracę, zatrudniony ma obowiązek poinformować nowego pracodawcę, że jest już uczestnikiem PPK, oraz wskazać instytucję finansową, która prowadzi jego rachunek. Te informacje umożliwią zmianę PPK i transfer środków ze starego konta na konto w PPK u nowego pracodawcy – tłumaczy Mateusz Szyłko, dyrektor ds. kluczowych klientów w Esaliens TFI.

W przypadku takiego przeniesienia pracownik nie ponosi żadnych opłat.

- Pracownik może również pozostawić dotychczas zgromadzone środki w PPK u byłego pracodawcy z różnych powodów, jak np. satysfakcjonujące wyniki. Jeżeli ma miejsce taka sytuacja, nowy pracodawca musi być poinformowany o braku zgody na transfer nie później niż w ciągu siedmiu dni od uzyskania informacji, że jego nowy pracownik jest uczestnikiem PPK – dodaje Mateusz Szyłko.

Przepisy pozwalają, by pracownik zachował rachunek PPK zarówno w starej, jak i nowej pracy.

Bezpieczne inwestowanie w pracowniczych planach kapitałowych

Bezpieczeństwo uczestników PPK można rozpatrywać w dwóch wymiarach. Pierwszy to nadzór nad całym systemem PPK.

- Jeżeli chodzi o kontrolę nad PPK, to będą one nadzorowane, jak mało które produkty inwestycyjne w Polsce. Od strony organizacyjnej i administracyjnej nad systemem PPK będzie czuwał Polski Fundusz Rozwoju (PFR), z kolei Komisja Nadzoru Finansowego będzie pilnować, czy PPK są zarządzane zgodnie z prawem i interesem uczestników funduszy – wyjaśnia Rafał Tofiło, menedżer produktu w NN Investment Partners TFI.

Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO) – to na nich będą oparte PPK w TFI - podlegają restrykcyjnemu reżimowi prawnemu zarówno w zakresie ich tworzenia oraz zarządzania nimi, jak i nadzoru nad ich działalnością.

- Drugi wymiar bezpieczeństwa uczestników PPK wiąże się ze strategią inwestycyjną, która została narzucona PPK. Fundusze tego typu inwestują stosunkowo ryzykownie i potencjalnie bardziej zyskownie, gdy do końca inwestycji zostało jeszcze dużo czasu. Z kolei gdy zbliża się termin zakończenia inwestycji, ich portfele są już zachowawcze. To nie gwarantuje osiągnięcia zysku, ale minimalizuje ryzyko poniesienia dużej straty w chwili wypłaty oszczędności – wyjaśnia Rafał Tofiło.

Ważna jest sprawna administracja programem PPK

Z punktu widzenia pracownika PPK są niemalże bezobsługowe.

- To pracodawca (w porozumieniu z reprezentacją zatrudnionych) dokona wyboru instytucji finansowej, która będzie zarządzała środkami, i będzie odprowadzał składki – przypomina Hubert Szczepanik.

Pracownik zostanie zapisany automatycznie do odpowiedniego dla jego wieku funduszu zdefiniowanej daty, co pozwoli na efektywne oszczędzanie do czasu zakończenia jego aktywności zawodowej.

To, co jest ułatwieniem dla pracownika, wiąże się z obowiązkami nie tylko po stronie instytucji finansowej, ale też pracodawcy.

- Ważne jest pilnowanie terminów zgłoszenia pracownika do programu, prawidłowe naliczanie składek w wypłacie oraz terminowe wpłacanie ich do instytucji finansowej  – podkreśla Magdalena Pacan. Dlatego warto wspomóc się w obsłudze tych procesów dedykowanymi aplikacjami, które przypomną o zbliżających się terminach czy prawidłowo obliczą wysokość składek. - Dzięki temu pracodawca będzie miał pewność, że dobrze wypełnia wszystkie obowiązki, a pracownik może być spokojny o swoje środki PPK – radzi Magdalena Pacan.