przyroda

• Jak szybko biegała Lucy? Do Usaina Bolta było jej daleko

  prehistoria

  Robert Jurszo

  Daleko jej było nie tylko do osiągnięć legendarnego sprintera, ale nawet współczesnego rekreacyjnego biegacza.

  30.12.2024 | 12:45

  bieganie

  ludzie

  przyroda

  

• Buki świętują Noc Kupały. Wyjątkowe odkrycie poznańskich naukowców

  przyroda

  Mateusz Jarmusz

  - Dzieje się tak w całej Europie: wrażliwość na pogodę, która determinuje decyzję o produkcji kwiatów, przypada w tym samym czasie. Przesilenie letnie jest w bukach mocno zapisane - tłumaczy dr hab. Michał Bogdziewicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

  29.12.2024 | 07:20

  drzewa

  ekologia

  klimat

  nauka w Polsce

  

• Najbardziej toksyczny ptak świata ma specjalne białka-gąbki. To zapobiega jego samozatruciu

  zwierzęta

  Margit Kossobudzka

  Co łączy żabę z Ameryki Południowej i ptaka z Nowej Gwinei? Oba zwierzaki wydzielają neurotoksyny, które są jednymi z najsilniejszych trucizn w naturze.

  28.12.2024 | 15:05

  biologia

  nauka

  przyroda

  trucizny

  

• Starych Mazur już prawie nie ma. Jest za to tłok i "bania u Cygana na wodzie" [TOP 2024]

  Najlepsze teksty z Polski 2024

  Robert Robaszewski

  Jestem zniesmaczony krzykiem, hałasem, pijaństwem. To wszystko można robić u siebie pod domem, po co przyjeżdżać na Mazury i psuć spokój innym?

  28.12.2024 | 08:01

  Mazury

  Olsztyn

  przyroda

  PTTK

  

• "Kołysanka". Wiersz Czesława Miłosza

  Wolna Sobota

  Czesław Miłosz

  Wiersz Czesława Miłosza poleca Andrzej Zagozda.

  27.12.2024 | 04:00

  Czesław Miłosz

  kołysanka

  literatura

  poezja

  

• Czy Europa znów zacznie strzelać do wilków?

  wilki

  Robert Jurszo

  Jest to dziś bardziej niż prawdopodobne. Politycy zbijają kapitał polityczny, hodowcy zwierząt gospodarskich się cieszą, myśliwi zacierają ręce. Tylko eksperci od ochrony przyrody łapią się za głowę.

  25.12.2024 | 11:08

  Komisja Europejska

  ochrona przyrody

  przyroda

  UE

  

• Te wieloryby mogą żyć ponad 130 lat. To dwa razy dłużej niż sądzono

  wieloryby

  Robert Jurszo

  Niestety w osiągnięciu tak szacownego wieku wielorybom przeszkadzają ludzie.

  23.12.2024 | 17:01

  przyroda

  walenie

  zwierzęta

  

• Zbój w ciele pluszaka. Przenosi groźne choroby, plądruje gniazda, jest jak broń biologiczna [TOP 2024]

  Najlepsze teksty z Polski 2024

  Maja Sałwacka

  - Nie jestem fanem polowań, ale tu wyjścia nie ma. Miłośnicy zwierząt pytają, w czym mi zawinił szop. A czym zawini zakażony czterolatek, gdy trzeba będzie usunąć mu oko? - mówi prof. Grzegorz Gabryś, zoolog.

  23.12.2024 | 07:10

  ekologia

  myśliwi

  przyroda

  szop pracz

  

• Chrońmy najstarszych i najmądrzejszych - apelują naukowcy

  starość

  Tomasz Ulanowski

  Ich apel dotyczy, rzecz jasna, nie osób, ale osobników innych zwierząt.

  19.12.2024 | 12:02

  antropologia

  Klimat i Środowisko

  nauka

  ochrona przyrody

  

• Księżyc jest starszy, niż sądziliśmy - twierdzą w "Nature" naukowcy

  Księżyc

  Tomasz Ulanowski

  Choć przy okazji nie postarzają Srebrnego Globu znacznie, to ciekawe jest co innego.

  18.12.2024 | 18:05

  Boże Narodzenie

  kosmos

  nauka

  odkrycie naukowe

  

• Uczą i budzą empatię. Pięć książek o przyrodzie, które polecamy nie tylko pod choinkę

  prezenty pod choinkę

  Tomasz Ulanowski

  Dzięki nim będziecie mądrzejsi i pełniejsi świadomego zachwytu nad pięknem oraz grozą przyrody.

  18.12.2024 | 11:37

  Klimat i Środowisko

  książki

  nauka

  przyroda

  

• IMGW ostrzega przed silnym wiatrem

  ostrzeżenie imgw

  Tomasz Ulanowski

  Najwyższe ostrzeżenie IMGW przed wiatrem dotyczy Wybrzeża. W górach roztopy.

  16.12.2024 | 10:43

  globalne ocieplenie

  nauka

  pogoda

  prognoza pogody

  

• 13 tys. km podmorskiej żeglugi. Taki szmat oceanu pokonał pewien humbak-włóczykij

  wieloryb

  Tomasz Ulanowski

  Okrążyć cały świat, opłynąć! Kogo wyobraźnia tak daleko nigdy nie poniosła, niech pierwszy rzuci kamieniem.

  15.12.2024 | 12:00

  antropologia

  humbak

  nauka

  ocean

  

• Gąsieniczniki. Te owady pożerają swoje ofiary od środka

  kocham owady!

  Mateusz Sowiński

  Parazytoidy to niezwykła grupa organizmów, które często można spotkać w świecie owadów. Podobnie jak wiele pasożytów, żyją w ciałach swoich gospodarzy. Parazytoidy różnią się jednak od pasożytów tym, że pod koniec rozwoju zwykle uśmiercają swojego gospodarza.

  14.12.2024 | 11:40

  owady

  pasożyty

  przyroda

  zwierzęta

  

• Wzór na krokodyla nilowego. Szwajcarzy odkryli sekret jego łuskowej skóry

  krokodyle

  Piotr Cieśliński

  Wzór łusek skóry krokodyli nie jest zapisany w genach. Powstaje wskutek zwykłego mechanicznego fałdowania w czasie wzrostu zwierzęcia - dowodzą w "Nature" naukowcy z Genewy.

  11.12.2024 | 17:58

  biologia

  fizyka

  nauka

  przyroda

  

• Na Mazurach trwają poszukiwania afrykańskiej antylopy, która uciekła z minizoo. "Może nie przetrwać zimy"

  dzikie zwierzęta

  Robert Robaszewski,  PAP

  - Latem zwierzę zostało wypłoszone z zagrody przez wilki, w jakiś sposób pokonało dwumetrowe ogrodzenie z siatki - mówi właściciel minizoo. Zagrożeniem jest dla niej ujemna temperatura i brak odpowiedniego pokarmu.

  11.12.2024 | 16:05

  antylopa

  przyroda

  Warmia i Mazury

  

• Wajrak o Tarczy Wschód nad Bugiem: Wkrótce nie będzie w Polsce czego bronić

  Tarcza Wschód

  Adam Wajrak

  Wydawało się to nieprawdopodobne, jak coś z koszmarnego snu. Ale kolejne zdjęcia i relacje nie pozostawiały wątpliwości. Urokliwy brzeg Bugu w rezerwacie Szwajcaria Podlaska, miejsce, którym zachwycał się niejeden fotograf i przyrodnik, zostało zdewastowane. Drzewa wycięto, skarpę rozjechano.

  11.12.2024 | 11:52

  Bug

  Klimat i Środowisko

  nauka

  ochrona przyrody

  

• Globalna turystyka dobija klimat - ostrzegają naukowcy

  turystyka

  Tomasz Ulanowski

  Turystyka odpowiada za blisko 9 proc. ilości gazów cieplarnianych pompowanych rocznie do atmosfery przez naszą globalną cywilizację.

  10.12.2024 | 17:00

  antropocen

  globalne ocieplenie

  Klimat i Środowisko

  nauka

  

• "Łowca Obcych": Odłówmy ich, nim zaczniemy do nich strzelać

  gatunki inwazyjne

  Ewa Furtak

  - Gdy o nutriach zrobiło się głośno, pojawili się różni samozwańczy eksperci potępiający decyzję RDOŚ. Moim zdaniem chcieli przy tej okazji po prostu zaistnieć. Nikt się nie oburzał, gdy te zwierzęta były porzucane - mówi dr inż. Rafał Maciaszek.

  10.12.2024 | 06:00

  Klimat i Środowisko

  nutrie

  ochrona środowiska

  papugi

  

• Raport ONZ: Ziemia wysycha. Przez nas. Polska też

  susza

  Tomasz Ulanowski

  Susza i globalne ocieplenie. W ostatnich trzech dekadach ponad trzy czwarte powierzchni lądów wyschło. Wśród rejonów zagrożonych suszą jest spora część Europy, w tym Polska.

  09.12.2024 | 16:15

  antropocen

  globalne ocieplenie

  nauka

  ONZ

  

• Kiedy rozległo się pierwsze "hau" w Ameryce Północnej?

  psy

  Kasper Kalinowski

  Najnowsze badania wskazują, że psy mogły pojawić się w Ameryce Północnej wcześniej, niż sądziliśmy.

  09.12.2024 | 14:00

  antropologia

  ewolucja

  nauka

  przyroda

  

• Rok 2024 będzie rekordowo gorący. To już pewne

  globalne ocieplenie

  Tomasz Ulanowski

  Globalne ocieplenie narasta. W 2024 r. globalna temperatura przekroczy o 1,5-1,6 st. tę z drugiej połowy XIX w.

  09.12.2024 | 09:56

  antropocen

  nauka

  podsumowanie roku

  przyroda

  

• Mrowiszczak mrówkomirek. Samice obchodzą się bez samców

  kocham owady!

  Mateusz Sowiński

  Mrowiszczak mrówkomirek jest z całą pewnością jednym z najciekawszych owadów, jakie spotkałem.

  07.12.2024 | 14:10

  biologia

  mrówki

  nauka

  owady

  

• Olsztyn. Fundacja Nexus zaprasza na sobotnie spotkanie ze światem owadów

  przyroda

  Robert Robaszewski

  Gościem spotkania będzie Mateusz Sowiński, autor bloga Świat Makro.

  06.12.2024 | 12:00

  kultura Olsztyn

  Olsztyn

  

• Antropocen. Im mocniejsze zmiany klimatu, tym większa katastrofa ekologiczna - ostrzegają naukowcy

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Każdy dodatkowy stopień globalnego ocieplenia oznacza wymierną stratę bioróżnorodności - najnowsze "Science" podlicza zagrożenia antropocenu.

  06.12.2024 | 10:42

  biologia

  globalne ocieplenie

  nauka

  przyroda

  

• Rozwiąż naukowy quiz: co wiesz o grudniu?

  quizy Wyborczej

  Tomasz Ulanowski

  Zapraszamy do grudniowej zabawy. Sprawdźcie, co wiecie o miesiącu, który wielu Polaków uważa za najbardziej ponury w roku!

  05.12.2024 | 13:00

  astronomia

  grudzień

  klimat

  nauka

  

• Na Podkarpaciu powstał nowy rezerwat przyrody. Rośnie w nim rzadka paproć

  ochrona środowiska

  Rafał Zieliński,  PAP (Agnieszka Lipska)

  Mur Krzeczkowski - tak nazywa się nowy, setny już rezerwat przyrody na Podkarpaciu. Powstał niedaleko Przemyśla i ma chronić fragment skały osadowej, powstałej na dnie dawnego oceanu oraz siedliska rzadkiej odmiany paproci.

  04.12.2024 | 17:46

  ekologia

  Lasy Państwowe

  Podkarpacie

  Przemyśl

  

• Sztuczna inteligencja najlepsza w prognozowaniu pogody. Czy to już Święty Graal meteorologii?

  sztuczna inteligencja

  Tomasz Ulanowski

  W najnowszym "Nature" naukowcy z Google DeepMind chwalą się, że ich program sztucznej inteligencji GenCast bije na głowę słynny europejski model komputerowy prognozujący pogodę.

  04.12.2024 | 17:00

  nauka

  nowe technologie

  pogoda

  prognoza pogody

  

• Dlaczego ludzie mają tak duże mózgi? Naukowcy wskazują na nasz mikrobiom

  mózg

  Tomasz Ulanowski

  Mózg czyni człowieka, ale nie mógłby się rozwinąć bez odpowiedniej przemiany materii. Skąd się wziął nasz dziwacznie szybki (na tle innych naczelnych) metabolizm? - pytaliśmy ledwie dwa tygodnie temu. Właśnie dostaliśmy odpowiedź.

  03.12.2024 | 12:18

  antropologia

  mikrobiom

  mikrobiota

  nauka

  

• 10 tysięcy ryb wyłowili ze stawu w Ogrodzie Saskim. Przeżyło siedem, bo są zmutowane

  zwierzęta

  Jakub Chełmiński

  Operacja na taką skalę to rzadkość. Ze stawu w Ogrodzie Saskim, w pobliżu pomnika smoleńskiego, wyłowiono ponad 10 tysięcy ryb tylko jednego gatunku. Tak zdominowały zbiornik, że nie dały żyć żadnym innym rybom.

  01.12.2024 | 17:45

  gatunki inwazyjne

  Ogród Saski

  przyroda

  zagrożone gatunki

  

• Dostojka malinowiec - w pułapce feromonów

  kocham owady!

  Mateusz Sowiński

  Nazwa tej dostojki sugeruje, że gąsienice rozwijają się głównie na malinach, jednak znacznie bardziej wolą liście różnych gatunków fiołków.

  01.12.2024 | 16:50

  biologia

  motyle

  nauka

  przyroda

  

• Najpiękniejsze krajobrazy świata. Wyniki konkursu The International Landscape Photographer of the Year 2024

  Zdjęcia

  Rafał Szczepankowski

  Międzynarodowym Fotografem Krajobrazowym Roku 2024 został kanadyjski fotograf Andrew Mielzynski. Tytuł ten wymaga czegoś więcej niż zrobienia jednego dobrego zdjęcia - wymaga czterech świetnych zdjęć. Dlatego w konkursie The International Landscape Photographer of the Year (ILPOTY) przewidziano dwie kategorie nagród: zdjęcie roku (za pojedyncze zdjęcia) i fotograf roku za portfolio prac. Ponadto, jury spośród zgłoszeń (w tym roku: 3643) wybiera 101 najlepszych fotografii, które następnie trafią do albumu pokonkursowego. W tym zaszczytnym gronie znalazł się również Polak Karol Nienartowicz ze zdjęciem Pustyni Namib.

  29.11.2024 | 21:20

  konkurs fotograficzny

  krajobraz

  przyroda

  The International Landscape Photographer of the Year

  

• Najstarszy w Łodzi rezerwat przyrody stał się miejscem alkoholowych libacji

  rezerwat

  Tomasz Matusiak

  Ludzie mówią, że wyrwa w ogrodzeniu rezerwatu Polesie Konstantynowskie powstała co najmniej dwa lata temu. Po rezerwacie nie wolno spacerować, a są tam wydeptane ścieżki.

  29.11.2024 | 13:15

  libacja

  narkotyki

  Polesie

  przyroda

  

• Miała być czwartym Kossakiem i portretować krakowskich mieszczan. Została strażniczką puszczy

  Portrety kobiet

  Anna Kamińska

  Sarny traktowały ją jak swoją, gadała z myszołowami i pomieszkiwała z dzikiem, więc mówili o niej "czarownica". Kim była Simona Kossak?

  29.11.2024 | 07:37

  przyroda

  Simona Kossak

  

• Po g... do kłębka. Jak dinozaury podbiły świat? Wyjaśniają to m.in. polscy naukowcy

  dinozaury

  Tomasz Ulanowski

  Prowadzone w Polsce przez ćwierć wieku badania skamieniałych kup i wymiocin dinozaurów znalazły właśnie szczęśliwy finał w prestiżowym "Nature". Kierujący zespołem uczonych dr Grzegorz Niedźwiedzki zapowiada jednak, że to nie koniec.

  27.11.2024 | 17:00

  geologia

  nauka

  odkrycie naukowe

  paleontologia

  

• Wilki coraz bliżej Częstochowy. Widziałeś? Nie bój się, ale daj znać przyrodnikom

  wilki

  Marek Mamoń

  W maju władze sąsiadującej z Częstochową Blachowni ostrzegały mieszkańców o pojawieniu się w okolicy wilków. Teraz czynią to w Lipiu w pow. kłobuckim. Populacja tych chronionych czworonogów rośnie, specjaliści uspokajają: nie ma się czego bać, to dowód, że przyroda się odradza.

  27.11.2024 | 15:35

  ekologia

  lasy

  przyroda

  RDOŚ

  

• Czy przestaniemy zaśmiecać świat plastikiem? Zaczyna się kolejna runda negocjacji

  plastik

  Tomasz Ulanowski

  Podczas "szczytu plastikowego" państwa będą próbowały wynegocjować traktat, który ograniczy zanieczyszczenie środowiska tworzywami sztucznymi. Rozmawiamy z dr Melanie Bergmann, jedną z ekspertek ONZ-towskich negocjacji.

  25.11.2024 | 09:52

  nauka

  ochrona środowiska

  ONZ

  przyroda

  

• Dropie wrócą do Polski. Te majestatyczne ptaki wymarły u nas pół wieku temu

  ptaki

  Jakub Chełmiński

  Już na jesieni przyszłego roku mamy szanse znów zobaczyć dropie na wolności. Te potężne ptaki wyginęły w naszym kraju w latach 80. ub. wieku. Rozpoczął się program ich reintrodukcji.

  24.11.2024 | 13:42

  nauka

  ochrona przyrody

  przyroda

  reintrodukcja

  

• Słodziak tygodnia. Pszczoła, która muruje jak dzika

  kocham owady!

  Mateusz Sowiński

  Murarka leśna, znana także jako murarka dwubarwna, należy do najbardziej fascynujących dzikich pszczół w Polsce.

  23.11.2024 | 14:03

  nauka

  owady

  przyroda

  pszczoły

  

• Rozwiąż quiz. Co wiesz o tygrysach?

  quizy Wyborczej

  Robert Jurszo

  Dlaczego ludy syberyjskie nazywają tygrysa "amba" i co to znaczy? Dlaczego niektóre tygrysy są białe? Sprawdź się w naszym teście!

  21.11.2024 | 18:55

  nauka

  przyroda

  tygrysy

  zwierzęta